Jak założyć księgę wieczystą?

Księgi wieczyste służą ustaleniu stanu prawnego nieruchomości. Jako rejestr urzędowy „budowany” w oparciu o ustawy, mają zapewniać bezpieczeństwo w obrocie nieruchomościami oraz kredycie hipotecznym.

Przepisy w sprawie zakładania i prowadzenia ksiąg wieczystych reguluje ustawa z dnia 6 lipca 1982r. o księgach wieczystych i hipotece.

Z uwagi na historię Polski, t.j. rozbiory, wojny, inne zawirowania dziejowe, nie wszystkie nieruchomości posiadają urządzone księgi wieczyste. Dla nieruchomości nieposiadających ksiąg wieczystych prowadzone są przez Sądy Rejonowe Wydziały Ksiąg Wieczystych zbiory dokumentów. Założenie księgi wieczystej, a następnie jej prowadzenie, należy do właściwości Sądów Rejonowych.

Dla jakich nieruchomości można założyć księgę wieczystą?

Księgi wieczyste prowadzi się dla następujących nieruchomości:

• grunty – części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (działki ewidencyjne),
• budynki – jeżeli na mocy odrębnych przepisów stanowią odrębną od gruntu własność,
• lokale – wyodrębnione i stanowiące osobny przedmiot własności.

Księgi wieczyste mogą być także prowadzone w celu ustalenia stanu prawnego spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu.

Księgi Wieczyste Online – znajdź po adresie lub numerze działki

Kto może założyć księgę wieczystą?

Księgę wieczysta może założyć:

• właściciel nieruchomości,
• osoba, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu,
• osoba, której przysługuje ograniczone prawo rzeczowe do danej nieruchomości (np. hipoteka),
• wierzyciel (jeśli przysługuje mu prawo, które ma być wpisane do księgi),
• państwowa jednostka organizacyjna, której przysługuje użytkowanie wieczyste na danej nieruchomości.

Aby założyć księgę wieczystą, wnioskodawca w osobie j/w składa stosowny wniosek w Sądzie Rejonowym właściwym dla miejsca położenia nieruchomości. Wniosek o założenie księgi wieczystej winien być złożony na formularzu KW–ZAL.

Wnioskodawca może skorzystać z formularzy zamieszczonych na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości, jak również na stronach Sądów Rejonowych.

Przeczytaj: Wniosek o założenie księgi wieczystej.

Opłaty za założenie księgi wieczystej

Założenie księgi wieczystej wymaga wniesienia opłaty sądowej w wysokości 100 zł. Opłatę wnosi się w gotówce w kasie wydziału sądu bądź przelewem na konto podane na stronie internetowej sądu. Sprawę opłat ponoszonych przy zakładaniu ksiąg wieczystych reguluje ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (DZ.U.10.90.594).

Dokumenty niezbędne do założenia księgi wieczystej

Wniosek o założenie księgi wieczystej składamy na formularzu KW-ZAL. Składając wniosek o założenie księgi wieczystej należy dołączyć do niego:

• wypis z rejestru gruntów określający oznaczenie nieruchomości,
• wyrys z mapy ewidencyjnej określający miejsce jej położenia, obszar oraz sposób korzystania z nieruchomości,
• wymienienie we wniosku wszystkich uprawnionych, na których rzecz, ma być wpisana własność,
• powołanie tytułu własności nieruchomości:
  • informacje zawarte w urzędowych rejestrach nieruchomości, wyciąg z kartoteki lokali, zaświadczenie ze spółdzielni mieszkaniowej, zaświadczenie ze zbioru dokumentów, dawnych ksiąg hipotecznych,
  • umowy cywilnoprawne zawarte w formie aktu notarialnego, umowa sprzedaży (kupna) nieruchomości, umowa darowizny nieruchomości, umowa zamiany nieruchomości, umowa ustanowienia (lub przedłużenia) użytkowania wieczystego, umowa działu spadku, umowa o podział majątku wspólnego małżonków, umowa o zniesieniu współwłasności nieruchomości, umowa dożywocia, oświadczenie dziedziczenia,
  • postanowienia i wyroki sądu: postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku, postanowienie o dziale spadku, postanowienie o podziale majątku wspólnego małżonków, wyrok stwierdzający zasiedzenie nieruchomości, postanowienie o założeniu księgi wieczystej, wyrok znoszący współwłasność nieruchomości, postanowienie o stwierdzeniu nabycia prawa własności nieruchomości, wyrok ustalający (lub zmieniający),
  • prawo do nieruchomości (własność, użytkowanie wieczyste, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, użytkowanie, odrębna własność lokalu),
  • decyzje organów administracji publicznej: (państwowej i samorządowej), akt własności ziemi (AWZ), akt nadania ziemi (AND),
  • decyzja ustanawiająca odrębną własność lokalu, decyzja o zatwierdzeniu projektu scalenia, decyzja o zwrocie wywłaszczonej nieruchomości.
• wyszczególnienie ograniczonych praw rzeczowych obciążających nieruchomość lub ograniczeń w rozporządzaniu nieruchomością albo oświadczenie wnioskodawcy, że nie wie o istnieniu takich praw lub ograniczeń.

Jeżeli dla nieruchomości był prowadzony zbiór dokumentów, wniosek powinien zawierać wskazanie numeru tego zbioru.

Wypis z rejestru gruntów oraz wyrys z mapy otrzymamy po złożeniu stosownego zamówienia w Powiatowym Ośrodku Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej (PODGiK) właściwym dla miejsca położenia nieruchomości.

Czas oczekiwania na sporządzenie dokumentacji przez Powiatowy Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej może być różny i wahać się od kilku dni do 2 tygodni.

Wypisy z rejestru gruntów oraz wyrysy z map są wydawane przez PODGiK za odpłatnością. Obecnie za wypis z rejestru gruntów oraz wyrys z mapy ewidencyjnej w postaci dokumentu drukowanego zapłacimy 150 zł.

Dokumenty wydawane przez PODGiK winne być opatrzone klauzulą:

Dokument niniejszy jest przeznaczony do dokonywania wpisu w księdze wieczystej.

Przy odbiorze dokumentów dobrze jest zwrócić uwagę na ten fakt.

Należy pamiętać, że wypis z rejestru gruntów oraz wyrys z mapy ewidencyjnej są ważne trzy miesiące od daty ich wydania przez PODGiK .

Na dzień dzisiejszy wiele Powiatowych Ośrodków Dokumentacji Geodezyjnych i Kartograficznych posiada możliwość załatwienia spraw związanych z wydawaniem dokumentów przez system informatyczny.

Aby skorzystać z możliwości jakie niesie informatyzacja, dobrze jest zapoznać się ze stroną internetową interesującego nas powiatu, właściwego dla miejsca położenia nieruchomości, dla której chcemy założyć księgę wieczystą.

W przypadku posiadania przez powiat systemu informatycznego, załatwienie sprawy może okazać się szybsze i mniej kosztowne (unikniemy kosztów dojazdu do urzędu).

Przeczytaj: Jak uzyskać wypis z rejestru gruntów i wyrys z mapy ewidencyjnej?

Zakładanie księgi przez notariusza

Jedną z bardzo dogodnych form zakładania księgi wieczystej jest zlecenie tej czynności, oczywiście za odpłatnością, notariuszowi. Osobiście bardzo polecam w miarę możliwości skorzystanie z tej opcji.

Brak księgi wieczystej oraz brak dokumentu nabycia nieruchomości

W sytuacji, gdy nieruchomość, którą dysponujemy, nie ma założonej księgi wieczystej, a dokument nabycia tej nieruchomości zaginął lub uległ zniszczeniu, i wnioskodawca nie ma urzędowo poświadczonego odpisu tego dokumentu, możemy powołać się na inne dokumenty stwierdzające nabycie własności nieruchomości określonej we wniosku.

Obowiązek dołączenia dokumentów stwierdzających nabycie własności nieruchomości nie dotyczy osób, których prawa zostały ujawnione w zbiorze dokumentów.

Jeżeli zbiór dokumentów dla nieruchomości jest prowadzony przez sąd, który nie jest właściwy do prowadzenia księgi wieczystej dla danej nieruchomości, sąd właściwy zażąda przesłania tych dokumentów.

Przeczytaj: Założenie księgi wieczystej – przez notariusza czy samemu?