Opłaty sądowe w sprawach wieczystoksięgowych można podzielić na opłaty niezbędne do założenia księgi wieczystej oraz opłaty ponoszone w trakcie prowadzenia księgi wieczystej. Z artykułu dowiesz się, ile kosztuje wpis w poszczególnych działach księgi wieczystej.
Szukasz numeru księgi wieczystej?
Znajdź go na podstawie adresu nieruchomości lub numeru działki:
Wejdź na Ksiegiwieczyste.pl
Sprawdź, jakie to proste!
Księgi wieczyste są zakładane i prowadzone przez Sądy Rejonowe (uprzednio księgi wieczyste były prowadzone przez państwowe biura notarialne). Właściwość miejscową Sądów Rejonowych wyznaczył i określił Minister Sprawiedliwości w rozporządzeniu z 12 czerwca 2002 r. w sprawie określenia sądów rejonowych prowadzących księgi wieczyste.
Pracownicy sądu wyznaczeni przez prezesa sądu lub przewodniczącego mogą samodzielnie:
- prowadzić księgi biurowe i inne urządzenia ewidencyjne,
- przyjmować wnioski o wpis,
- zamieszczać w księgach wieczystych wzmianki: o wniosku, o skardze na orzeczenie referendarza sądowego o apelacji i o skardze kasacyjnej,
- sporządzać i poświadczać zawiadomienia o treści dokonanego wpisu,
- załatwiać wnioski o wydanie odpisów ksiąg wieczystych, odpisów dokumentów znajdujących się w aktach ksiąg wieczystych oraz poświadczać te odpisy, a także wydawać zaświadczenia na podstawie ksiąg wieczystych zamkniętych oraz zbiorów dokumentów (Rudnicki, „Ustawa o księgach wieczystych i hipotece….”).
Wyżej wymienione czynności wykonywane przez upoważnionych pracowników podlegają opłacie sądowej.
Opłaty sądowe w sprawach wieczystoksięgowych można podzielić na opłaty niezbędne do założenia księgi wieczystej oraz opłaty ponoszone w trakcie prowadzenia księgi wieczystej, i tak:
- za samodzielne złożenie wniosku o założenie księgi wieczystej dla nieruchomości, która nie posiada założonej księgi wieczystej, sąd pobiera opłatę w wysokości 100 zł. Jeżeli wniosek o założenie księgi wieczystej znajduje się w akcie notarialnym, to opłatę za założenie księgi wieczystej pobiera notariusz po odczytaniu i podpisaniu aktu notarialnego;
- opłaty ponoszone w trakcie prowadzenia księgi wieczystej można pogrupować według przynależności do poszczególnych czterech działów księgi wieczystej. Podział księgi wieczystej na działy ma charakter wybitnie porządkowy.
Ile kosztuje wpis w Dziale I księgi wieczystej?
Opłaty dotyczące Działu I księgi wieczystej składającego się z Działu I-O ”Oznaczenie nieruchomości” i Działu I-Sp „Spis praw związanych z własnością” to przede wszystkim opłaty związane ze zmianą oznaczenia nieruchomości, czy ze zmianą dotyczącą ujawnienia budynku w księdze wieczystej bądź spisem praw związanych z własnością.
Wiosek o sprostowanie oznaczenia nieruchomości w księdze wieczystej można złożyć w trakcie sporządzania aktu notarialnego dotyczącego przeniesienia prawa własności lub samodzielnie (zawsze) na urzędowym formularzu.
Najczęściej do sprostowania wpisów w Dziale I-O ”Oznaczenie nieruchomości” dochodzi w przypadku zmiany numeracji działek powstałej m.in. na skutek:
- modernizacji obrębu ewidencyjnego (zmiana może też nastąpić z urzędu),
- podziału działki,
- scalenia działek,
- zmiany nazw albo numeru ulicy,
- zmiany sposobu korzystania z nieruchomości,
- ujawnienie budynku w księdze wieczystej,
- połączenia nieruchomości w jednej księdze wieczystej,
- odłączenia nieruchomości lub jej części od istniejącej księgi wieczystej.
Za sprostowanie Działu I-O ”Oznaczenie nieruchomości” sąd pobiera opłatę w wysokości 100 zł.
Ujawnienie zmiany numeracji działki wymaga złożenia w sądzie wieczystoksięgowym wniosku na formularzu KW-WPIS i dołączeniu do niego aktualnego wypisu z rejestru gruntów (bądź z rejestru budynków) oraz wyrysu z mapy ewidencyjnej. Do wniosku należy dołączyć również dowód wniesienia opłaty sądowej.
Ile kosztuje wpis w Dziale II księgi wieczystej?
W Dziale II księgi wieczystej – „Własność” wpisuje się:
- uprawnionych z tytułu własności, wysokość ich udziałów lub rodzaj wspólności,
- uprawnionych z tytułu użytkowania wieczystego
- oraz podstawę prawną wpisów, którą stanowią w szczególności akty notarialne, orzeczenia sądowe, decyzje administracyjne lub zaświadczenia.
Od wniosku o wpis w księdze wieczystej własności, użytkowania wieczystego lub ograniczonego prawa rzeczowego, sąd pobiera opłatę w wysokości 200 zł.
W przypadku, gdy wniosek dotyczy wpisu udziału w prawie, sąd pobiera część opłaty stałej proporcjonalną do wysokości udziału, nie mniej jednak niż 100 złotych.
Od wniosku o wpis w księdze wieczystej prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu na podstawie dziedziczenia, zapisu lub działu spadku albo zniesienia współwłasności sąd pobiera jedną opłatę stałą w wysokości 150 złotych niezależnie od liczby udziałów w tych prawach.
Opłatę stałą w kwocie 150 złotych sąd pobiera również od wniosku o wpis:
- własności, użytkowania wieczystego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu nabytego w wyniku podziału majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami;
- własności nieruchomości rolnej o powierzchni do 5 ha.
Jeżeli wniosek dotyczy zmiany danych osobowych na skutek np. zawarcia związku małżeńskiego sąd pobiera opłatę w wysokości 100 zł. Wniosek w sprawie zmiany danych osobowych w księdze wieczystej składa się na formularzu KW-WPIS (zob. „Zmiana nazwiska w księdze wieczystej„). Do wniosku należy dołączyć „Odpis zupełny aktu małżeństwa w oryginale” (albo decyzję administracyjną) oraz dowód wpłaty.
Wnioski w sprawie zmian dotyczących wpisów w Dziale II księgi wieczystej – „Własność” należy składać na urzędowym formularzu w sądzie wieczystoksięgowym właściwym dla miejsca prowadzenia księgi wieczystej.
Ile kosztuje wpis w Dziale III księgi wieczystej?
W Dziale III księgi wieczystej – „Prawa, roszczenia i ograniczenia” mogą być ujawniane:
- ograniczone prawa rzeczowe (użytkowanie, służebność np. gruntowa, zastaw, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu) z wyjątkiem hipoteki,
- prawa osobiste (np. najem, dzierżawa),
- ograniczenia w rozporządzaniu nieruchomością lub użytkowaniem wieczystym,
- ostrzeżenia o niezgodności stanu prawnego księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym (wpisu ostrzeżenia dokonuje sąd).
Od wniosku o wpis w Dziale III księgi wieczystej sąd pobiera opłatę w wysokości:
- 200 zł od wniosku o wpis ograniczonego prawa rzeczowego,
- 150 zł od wniosku o wpis zmiany treści ograniczonych praw rzeczowych,
- 100 zł od wniosku o wpis ostrzeżenia o niezgodności stanu prawnego ujawnionego w treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym.
Od wniosku o wykreślenie wpisu w księdze wieczystej Sąd pobiera połowę opłaty należnej od wniosku o wpis.
Zgodnie z Art. 7 Ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów sąd pobiera opłatę stałą w wysokości:
- 250 zł – w przypadku wniesienia opłaty jednorazowej,
- 75 zł – w pozostałych przypadkach.
Ile kosztuje wpis w Dziale IV księgi wieczystej?
W dziale IV księgi wieczystej – „Hipoteka” dokonuje się wpisów dotyczących (wszystkich) hipotek. Wniosek o wpis hipoteki składa się na formularzu KW-WPIS. Do wniosku należy dołączyć:
- oświadczenie banku o udzieleniu kredytu,
- oświadczenie właściciela o ustanowieniu hipoteki,
- dowód uiszczenia opłaty sądowej w wysokości 200 zł (za wpis jednej hipoteki).
Wniosek o wpis hipoteki do księgi wieczystej może złożyć notariusz ujmując wniosek w akcie notarialnym. W takim przypadku, opłatę za ustanowienie hipoteki pobierze od nas notariusz.
W przypadku wykreślenia hipoteki z księgi wieczystej zobowiązani jesteśmy uiścić opłatę w wysokości 100 zł.
Aby wykreślić hipotekę z księgi wieczystej należy złożyć wniosek o jej wykreślenie na formularzu KW-WPIS. Do wniosku należy dołączyć dowód uiszczenia opłaty sądowej oraz oryginały dokumentów, z których będzie wynikało, że hipoteka wygasła.
Opłatę w wysokości 100 zł należy uiścić w przypadku złożenia wniosku o:
- przeniesienie hipoteki na opróżnione miejsce hipoteczne na podstawie np. zaświadczenia banku,
- zmianę pierwszeństwa hipoteki na podstawie np. oświadczenia banku,
- zmianę wierzyciela na podstawie np. oświadczenia banku albo umowy cesji wierzytelności.
Jeśli wnioskujemy o wykreślenie danego wpisu, zapłacimy połowę opłaty należnej za wpis do księgi wieczystej tego rodzaju.
W jaki sposób wnieść opłatę za wpis w księdze wieczystej?
Wysokość opłat sądowych m.in. w zakresie wieczystoksięgowym reguluje ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ( Dz.U. 2005 Nr 1667 poz. 1398).
Natomiast sposób uiszczania opłat sądowych w sprawach cywilnych, w tym wnoszonych na rachunek bankowy sądu lub w formie znaków opłaty sądowej według ustalonego wzoru, mając na względzie łatwość uiszczenia opłat przez strony oraz skutek w postaci zwrotu lub odrzucenia pisma, od którego przy jego wniesieniu nie została uiszczona należna opłata, reguluje Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 21 marca 2016 r. w sprawie sposobu uiszczania opłat sądowych w sprawach cywilnych.
Zgodnie z tym rozporządzeniem (§ 2.) opłaty sądowe w sprawach cywilnych uiszcza się w formie:
1) bezgotówkowej:
- na rachunek bieżący dochodów sądu właściwego dla podjęcia czynności procesowej, z którą wiąże się uiszczenie opłaty sądowej, lub sądu, za pośrednictwem którego, zgodnie z obowiązującymi przepisami, wnosi się pismo podlegające opłacie sądowej (rachunek dochodów budżetowych sądu znaleźć można na stronie internetowej każdego sądu rejonowego),
- za pomocą mechanizmów gwarantujących nieodwołalne zainicjowanie procedury wpłaty oraz identyfikację wnoszącego opłatę sądową, udostępnionych przez system teleinformatyczny Ministerstwa Sprawiedliwości obsługujący płatności;
2) wpłaty gotówkowej bezpośrednio w kasie sądu właściwego dla podjęcia czynności procesowej, z którą wiąże się uiszczenie opłaty sądowej, lub sądu, za pośrednictwem którego, zgodnie z obowiązującymi przepisami, wnosi się pismo podlegające opłacie sądowej;
3) znaków opłaty sądowej.
E-znak sądowy ma kształt prostokąta. W jego górnej części znajduje się godło państwowe. Pod nim umieszczony został napis „MINISTERSTWO SPRAWIEDLIWOŚCI”, a poniżej „ZNAK OPŁATY SĄDOWEJ” oraz nominał wyrażony w złotych polskich. W dolnej części ulokowany jest kod kreskowy i kod numeryczny składający się z 14 cyfr arabskich. Dwie pierwsze liczby oznaczają rok wygenerowania, pozostałe są wybrane losowo. Znaki zostały tak zabezpieczone, by można było tylko raz je skasować.
Jeżeli opłata sądowa została uiszczona w formie bezgotówkowej przed wniesieniem pisma do sądu, należy do tego pisma dołączyć oryginał, kopię albo wydruk dowodu wniesienia należnej opłaty sądowej.
Jeżeli opłata sądowa została uiszczona w formie bezgotówkowej po wniesieniu pisma do sądu, ale przed wezwaniem do jej uiszczenia, oryginał, kopię albo wydruk dowodu wniesienia należnej opłaty sądowej należy przesłać niezwłocznie do właściwego sądu, w ślad za złożonym pismem.
Na dowodzie wpłaty, dołączonym do pisma (na jego kopii albo wydruku) należy zamieścić potwierdzoną własnoręcznym podpisem informację, że figurująca na nim kwota stanowi opłatę sądową za wnoszone albo złożone pismo, oraz wskazać sygnaturę akt sprawy, o ile została nadana, chyba że wynikają one wprost z tytułu wpłaty oznaczonego w treści dowodu wpłaty.
W przypadku wnoszenia opłaty sądowej w formie bezgotówkowej na wezwanie sądu lub przewodniczącego, w tytule wpłaty należy wpisać sygnaturę akt sprawy, o ile została nadana.
Zwolnienie z opłaty sądowej za wpis do księgi wieczystej
Prawo umożliwia zwolnienie od opłat sądowych bądź zmniejszenie opłat sądowych w zakresie opłat od wniosków o wpis do księgi wieczystej, ale tylko w przypadku trudnej sytuacji życiowej, niskich dochodów bądź ubóstwa wnioskodawcy.
Osoba starająca się o zmniejszenie opłaty za wpis wniosku do księgi wieczystej powinna udowodnić swoją trudną sytuację finansową przedkładając sądowi stosowne dokumenty.
W myśl obowiązujących przepisów prawa (Art. 95. 1), nie pobiera się opłat od wniosku złożonego przez osobę fizyczną, jeżeli osoba ta złoży oświadczenie, z którego wynika, że nie jest w stanie ponieść określonych opłat bez uszczerbku w utrzymaniu siebie i rodziny lub ich poniesienie narazi ją na taki uszczerbek.
Do wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych powinno być dołączone oświadczenie obejmujące szczegółowe dane o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania osoby ubiegającej się o zwolnienie od kosztów.
Oświadczenie sporządza się według ustalonego wzoru. Jeżeli oświadczenie nie zostało złożone albo nie zawiera wszystkich wymaganych danych, Sąd może odebrać od osoby ubiegającej się o zwolnienie od kosztów sądowych przyrzeczenie o treści: „Świadomy znaczenia mych słów i odpowiedzialności przed prawem zapewniam, że złożone przeze mnie oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania jest prawdziwe i rzetelne”.
Wniosek o zwolnienie wraz z dokumentacją uzasadniającą wniosek należy złożyć w sądzie wieczystoksięgowym jeszcze przed wniesieniem wniosku wieczystoksięgowego.
Podstawa prawna i inne źrodła:
- Ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece.
- Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, Tytuł II. Opłaty, Dział 4. Wysokość opłat w postępowaniu nieprocesowym, Rozdział 3. Sprawy z zakresu prawa o księgach wieczystych.
- Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 21 marca 2016 r. w sprawie sposobu uiszczania opłat sądowych w sprawach cywilnych.
- Stanisław Rudnicki, „Ustawa o księgach wieczystych i hipotece. Przepisy o postępowaniu w sprawach wieczystoksięgowych. Komentarz”.
Foto: Unsplash.com
