Wywłaszczenie nieruchomości – na czym polega?
Wywłaszczenie to proces mający na celu pozbawienie, w drodze decyzji, prawa własności do nieruchomości (gruntowej, budynkowej czy lokalowej) w związku z realizacją celu publicznego. Wywłaszczenie zawsze odbywa się za słusznym odszkodowaniem. Wartość odszkodowania określa rzeczoznawca majątkowy.
Szukasz numeru księgi wieczystej?
Znajdź go na podstawie adresu nieruchomości lub numeru działki:
Wejdź na Ksiegiwieczyste.pl
Sprawdź, jakie to proste!
Czym jest wywłaszczenie?
W myśl Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem (Art. 21 Konstytucji).
Szerzej pojęcie wywłaszczenia określa ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (dalej u.g.n.). W Art. 112 cytowanej ustawy znajdujemy stwierdzenie, że wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości. Wywłaszczenie nieruchomości może być dokonane, jeżeli cele publiczne nie mogą być zrealizowane w inny sposób niż przez pozbawienie albo ograniczenie praw do nieruchomości, a prawa te nie mogą być nabyte w drodze umowy. Organem właściwym w sprawach wywłaszczenia jest starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej.
W praktyce, wywłaszczenia dokonuje się na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele publiczne albo do nieruchomości, dla których wydana została decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, jeżeli założone cele nie mogą być zrealizowane w inny sposób niż przez wywłaszczenie.
Ważne! Jak orzekł WSA w Lublinie w wyroku z 19 listopada 2019 roku (II SA/Lu 579/18): „Nie wystarczy ogólna zgodność realizacji celu publicznego z uregulowaniami planu. Koniecznym jest, aby konkretny przepis miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wskazywał, że na konkretnej nieruchomości ma być lub może być realizowany konkretny cel publiczny. Plan miejscowy, aby stwarzać podstawę do zastosowania instytucji z art. 124 ust. 1 u.g.n. musi zatem nie tylko dopuszczać realizację celu publicznego, ale też w sposób precyzyjny określać lokalizację takiej inwestycji, poprzez wskazanie nieruchomości, przez które ma ona przebiegać oraz granic terenu, jaki może być pod nią zajęty. Zgoda na zajęcie nieruchomości może być odnoszona do inwestycji, której realizacja jest przewidziana w planie miejscowym, tzn. w tym planie został ustalony jej przebieg”.
Nie podlegają wywłaszczeniu nieruchomości będące własnością Skarbu Państwa.
Jakie nieruchomości podlegają wywłaszczeniu?
Wywłaszczeniu mogą podlegać wszystkie nieruchomości, a więc nieruchomości gruntowe, budynkowe czy lokalowe. Co ważne, wywłaszczeniem może zostać objęta cała nieruchomość bądź jej część.
Jeżeli wywłaszczeniem jest objęta część nieruchomości, a pozostała część nie nadaje się do prawidłowego wykorzystywania na dotychczasowe cele, na żądanie właściciela lub użytkownika wieczystego nieruchomości, części nienadające się do wykorzystania na wyznaczony cel publiczny są nabywane w drodze umowy na rzecz Skarbu Państwa lub na rzecz jednostki samorządu terytorialnego, w zależności od tego, na czyją rzecz następuje wywłaszczenie.
Kto może dokonać wywłaszczenia?
Organem właściwym w sprawach wywłaszczenia jest starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej. W przypadku wywłaszczenia na rzecz Skarbu Państwa, wszczęcie postępowania następuje z urzędu, a w przypadku wywłaszczenia na rzecz Jednostki Samorządu Terytorialnego (JST) – na wniosek organu wykonawczego JST. Możliwe jest także wszczęcie postępowania z urzędu na skutek zawiadomienia złożonego przez podmiot, który ma zamiar realizować cel publiczny.
W jakim celu przeprowadza się wywłaszczenie nieruchomości?
Wywłaszczenie nieruchomości może być przeprowadzone tylko na cele publiczne i w sytuacji, gdy cele te nie mogą być zrealizowane w inny sposób niż przez pozbawienie albo ograniczenie praw do nieruchomości, a prawa te nie mogą być nabyte w drodze umowy.
Celami publicznymi w rozumieniu Art. 6 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami są:
1) wydzielanie gruntów pod drogi publiczne, drogi rowerowe i drogi wodne, budowa, utrzymywanie oraz wykonywanie robót budowlanych tych dróg, obiektów i urządzeń transportu publicznego, a także łączności publicznej i sygnalizacji;
1a) wydzielenie gruntów pod linie kolejowe oraz ich budowa i utrzymanie;
1b) wydzielanie gruntów pod lotniska, urządzenia i obiekty do obsługi ruchu lotniczego, w tym rejonów podejść, oraz budowa i eksploatacja tych lotnisk i urządzeń;
1c) wydzielanie gruntów pod porty i przystanie morskie oraz ich budowa, modernizacja i utrzymanie;
1d) wydzielanie gruntów pod infrastrukturę zapewniającą dostęp do portów lub przystani morskich oraz jej budowa, modernizacja i utrzymanie;
2) budowa i utrzymywanie ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania lub dystrybucji płynów, pary, gazów i energii elektrycznej, a także innych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń;
2a) budowa i utrzymywanie sieci transportowej dwutlenku węgla;
3) budowa i utrzymywanie publicznych urządzeń służących do zaopatrzenia ludności w wodę, gromadzenia, przesyłania, oczyszczania i odprowadzania ścieków oraz odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym ich składowania lub ich wykorzystania w instalacji odnawialnego źródła energii wytwarzającej biogaz w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz. U. z 2023 r. poz. 1436, 1597, 1681 i 1762 oraz z 2024 r. poz. 834);
4) budowa oraz utrzymywanie obiektów i urządzeń służących ochronie środowiska, zbiorników i innych urządzeń wodnych służących zaopatrzeniu w wodę, regulacji przepływów i ochronie przed powodzią, a także regulacja i utrzymywanie wód oraz urządzeń melioracji wodnych, będących własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego;
4a) budowa oraz utrzymywanie morskiej farmy wiatrowej w rozumieniu ustawy z dnia 17 grudnia 2020 r. o promowaniu wytwarzania energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych (Dz. U. z 2024 r. poz. 182) wraz z zespołem urządzeń służących do wyprowadzenia mocy w rozumieniu tej ustawy;
4b) budowa, przebudowa i utrzymanie elektrowni szczytowo-pompowej oraz inwestycji towarzyszącej w rozumieniu odpowiednio art. 2 objaśnienie pojęć pkt 1 i 5 ustawy z dnia 14 kwietnia 2023 r. o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie elektrowni szczytowo-pompowych oraz inwestycji towarzyszących (Dz. U. poz. 1113);
5) opieka nad nieruchomościami stanowiącymi zabytki w rozumieniu przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami;
5a) ochrona Pomników Zagłady w rozumieniu przepisów o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady oraz miejsc i pomników upamiętniających ofiary terroru komunistycznego;
6) budowa i utrzymywanie pomieszczeń dla urzędów organów władzy, administracji, sądów i prokuratur, uczelni publicznych, federacji podmiotów systemu szkolnictwa wyższego i nauki, o których mowa w art. 165 federacja ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2023 r. poz. 742, z późn. zm.), szkół publicznych, państwowych lub samorządowych instytucji kultury w rozumieniu przepisów o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, a także publicznych: obiektów ochrony zdrowia, przedszkoli, domów opieki społecznej, placówek opiekuńczo-wychowawczych, obiektów sportowych;
6a) budowa i utrzymywanie obiektów oraz pomieszczeń niezbędnych do realizacji obowiązków w zakresie świadczenia usług powszechnych przez operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 1640 oraz z 2024 r. poz. 467), a także innych obiektów i pomieszczeń związanych ze świadczeniem tych usług;
7) budowa, utrzymywanie obiektów oraz urządzeń niezbędnych na potrzeby obronności państwa, a także ustanowienie strefy ochronnej terenu zamkniętego, w tym wynikające z umów lub porozumień międzynarodowych, a także na potrzeby ochrony granicy państwowej lub zapewnienia bezpieczeństwa publicznego, w tym budowa i utrzymywanie aresztów śledczych, zakładów karnych oraz zakładów dla nieletnich;
8) poszukiwanie, rozpoznawanie, wydobywanie złóż kopalin objętych własnością górniczą;
8a) poszukiwanie lub rozpoznawanie kompleksu podziemnego składowania dwutlenku węgla oraz podziemne składowanie dwutlenku węgla;
8b) podziemne bezzbiornikowe magazynowanie wodoru;
9) zakładanie i utrzymywanie cmentarzy;
9a) ustanawianie i ochrona miejsc pamięci narodowej;
9b) ochrona zagrożonych wyginięciem gatunków roślin i zwierząt lub siedlisk przyrody;
9c) wydzielanie gruntów pod publicznie dostępne samorządowe: ciągi piesze, place, parki, promenady lub bulwary, a także ich urządzanie, w tym budowa lub przebudowa;
9d) wykonywanie urządzeń lub budowli służących zapobieganiu lub zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt;
10) inne cele publiczne określone w odrębnych ustawach.
Należy podkreślić, że cele publiczne ujęte w Art. 6 ustawy o gospodarce nieruchomościami nie mogą być interpretowane rozszerzająco. Zgodnie z wyrokiem NSA z dnia 9 listopada 2017 r. – II OSK 416/16, katalogu nie można uznawać za przykładowy. ”Cel publiczny nie zależy od uznania jakichkolwiek organów, lecz od przepisów ustawy. Nie każde zatem zamierzenie, którego rezultat dałoby się nawet zakwalifikować jako „dotyczący ogółu, służący ogółowi ludzi, przeznaczony, dostępny dla wszystkich; ogólny, powszechny, społeczny, nieprywatny”, może być uznane za cel publiczny w rozumieniu przepisów u.g.n., lecz tylko takie, które mieści się w katalogu celów publicznych zawartym w art. 6 u.g.n. lub zostało w innej ustawie uznane za cel publiczny.”
Szczególne tryby wywłaszczenia nieruchomości przewidują przepisy ujęte w n/w ustawach:
- Ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych.
- Ustawa z dnia 12 lutego 2009 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie lotnisk użytku publicznego.
- Ustawa z dnia 24 kwietnia 2009 r. o inwestycjach w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu.
- Ustawa z dnia 8 lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych.
- Ustawa z dnia 29 czerwca 2011 r. o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie obiektów energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszących.
- Ustawa z dnia 10 maja 2018 r. o Centralnym Porcie Komunikacyjnym.
Przeczytaj: Zasiedzenie nieruchomości w dobrej i złej wierze – co to oznacza?
Jak wygląda procedura wywłaszczenia nieruchomości?
W przypadku, gdy cele publiczne nie mogą być zrealizowane w inny sposób niż przez pozbawienie albo ograniczenie praw do nieruchomości, a prawa te nie mogą być nabyte w drodze umowy, konieczne jest przeprowadzenie procedury wywłaszczeniowej.
Wytyczne w zakresie procedury wywłaszczeniowej określa ustawa o gospodarce nieruchomościami, chyba że przedsięwzięcie jest prowadzone w oparciu o ustawę szczególną np. w oparciu o specustawę drogową, która w części przewiduje inny tryb. Szereg specustaw (np. drogowa, kolejowa) dopuszcza najpierw wydanie decyzji lokalizacyjnej (tj. o wywłaszczeniu).
Procedura wywłaszczenia nieruchomości na cele publiczne jest procesem złożonym, prowadzonym etapowo. Zazwyczaj proces wywłaszczenia można podzielić na następujące etapy:
- Rokowania.
- Postępowanie wywłaszczeniowe.
- Rozprawa administracyjna o wywłaszczeniu.
- Wydanie decyzji administracyjnej o wywłaszczeniu.
- Wywłaszczenie – pozbawienie praw do nieruchomości wywłaszczanej.
1. Rokowania (Art. 114 u.g.n.)
Wszczęcie postępowania wywłaszczeniowego powinno być poprzedzone rokowaniami, podczas których może zostać zawarta umowa lub właścicielowi nieruchomości wywłaszczanej zostaje zaproponowana nieruchomość zamienna. Rokowania – rozmowy są prowadzone pomiędzy starostą, wykonującym zadania z zakresu administracji rządowej, a właścicielem lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości, a także osobą, której przysługuje do nieruchomości ograniczone prawo rzeczowe.
W trakcie rokowań przedstawiane są propozycje cen za nieruchomość (działkę, budynek) objętą procesem wywłaszczenia albo właścicielowi nieruchomości w zamian za nieruchomość objętą wywłaszczeniem oferowana jest nieruchomość zamienna.
Jeśli w trakcie rokowań nie powstanie spór, pomiędzy stronami zostanie zawarta umowa, w wyniku której prawa własności nieruchomości wywłaszczanej zostaną przeniesione na rzecz właściwego organu – wtedy wywłaszczenie nie będzie potrzebne. Natomiast w sytuacji, gdy w trakcie rokowań nie uda się osiągnąć porozumienia rozpoczyna się właściwe postępowanie wywłaszczeniowe.
(Wyrok WSA w Krakowie z dnia 22 kwietnia 2009 r. – II SA/Kr 1307/08).
Obowiązek prowadzenia rokowań zostaje spełniony przez złożenie właścicielowi nieruchomości oświadczenia woli w rozumieniu prawa cywilnego o charakterze zaproszenia do prowadzenia rokowań w sprawie zawarcia stosownej umowy, w którym zostają określone warunki nabycia własności nieruchomości.
Ważne! Do wniosku o wywłaszczenie powinien być dołączony protokół z przeprowadzonych rokowań.
Trochę inaczej wygląda proces rokowania w przypadku, gdy nieruchomość posiada nieuregulowany stan prawny, chodzi tutaj w szczególności o nieruchomości, których właściciel lub użytkownik wieczysty nie żyje i nie zostało przeprowadzone postępowanie spadkowe. Ponieważ nie można ustalić właściciela nieruchomości, starosta ma obowiązek publicznego poinformowania o zamiarze wywłaszczenia nieruchomości w sposób zwyczajowo przyjęty.
Przeczytaj: Jak uregulować stan prawny działki?
2. Wszczęcie postępowania wywłaszczeniowego (Art. 115 u.g.n.)
W myśl Art. 115 u.g.n. – wszczęcie postępowania wywłaszczeniowego następuje z dniem doręczenia zawiadomienia stronom lub z dniem określonym w ogłoszeniu o wszczęciu postępowania po bezskutecznym upływie dwumiesięcznego terminu do zawarcia umowy. Starosta wszczynając procedurę wywłaszczeniową musi pamiętać o złożeniu do sądu wieczystoksięgowego wniosku o ujawnienie w księdze wieczystej prowadzonej dla nieruchomości wywłaszczanej, wzmianki o wszczęciu postępowania wywłaszczeniowego. Jeżeli nieruchomość nie posiada uregulowanego stanu prawnego, wówczas starosta jest zobowiązany do złożenia w sądzie wieczystoksięgowym właściwym dla miejsca położenia nieruchomości wniosku o ujawnienie wzmianki o wszczęciu procesu wywłaszczeniowego do zbioru dokumentów takiej nieruchomości.
Jeżeli postępowanie wywłaszczeniowe nie doszło do skutku, wówczas starosta jest zobowiązany do złożenia wniosku do sądu wieczystoksięgowego o usunięcie wzmianki.
Rozpoczęcie procedury wywłaszczeniowej nie oznacza zakończenia rokowań, ponieważ jeszcze z chwilą rozpoczęcia wywłaszczenia istnieje szansa na zawarcie wiążącej umowy cywilno-prawnej.
Należy nadmienić, że na wszczęcie postępowania wywłaszczeniowego „zarezerwowano” aż dwa miesiące, liczone od chwili doręczenia zawiadomienia stronom postępowania. Dopiero po tym terminie wszczyna się proces wywłaszczania. Termin wszczęcia postępowania wywłaszczeniowego wyznacza starosta. Natomiast postępowanie wywłaszczeniowe na rzecz Skarbu Państwa toczy się z urzędu.
3. Rozprawa administracyjna (Art. 118 u.g.n.)
Elementem postępowania wywłaszczeniowego jest rozprawa administracyjna.
Po przeprowadzeniu rozprawy administracyjnej wójt (burmistrz, prezydent miasta) wydaje decyzję wywłaszczeniową. Do wywłaszczenia dochodzi z dniem, w którym decyzja stała się ostateczna.
Rozprawa administracyjna dotycząca wywłaszczenia nieruchomości jest obligatoryjna.
Nie prowadzi się rozprawy administracyjnej w przypadku, gdy nieruchomość nie ma uregulowanej sytuacji prawnej.
Nieruchomość, która została wywłaszczona, może być użytkowana do dnia rozpoczęcia prac budowlanych. Jeżeli natomiast starosta wyda decyzję o natychmiastowym zajęciu nieruchomości wywłaszczonej, były już właściciel nieruchomości nie może jej użytkować.
Od decyzji wywłaszczeniowej istnieje możliwość odwołania się do samorządowego kolegium odwoławczego, a w następnej kolejności do sądu administracyjnego.
4. Wydanie decyzji administracyjnej o wywłaszczeniu (Art. 119 u.g.n.)
Decyzja o wywłaszczeniu nieruchomości powinna zawierać:
- Oznaczenie organu administracji publicznej.
- Datę wydania.
- Oznaczenie stron.
- Powołanie podstawy prawnej.
- Rozstrzygnięcie.
- Uzasadnienie faktyczne i prawne.
- Pouczenie czy i w jakim trybie służy odwołanie od wydanej decyzji oraz o prawie do zrzeczenia się odwołania i skutkach zrzeczenia się odwołania.
- Podpis z imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego pracownika organu do wydania decyzji.
- Ustalenie, na jakie cele nieruchomość jest wywłaszczana.
- Określenie przedmiotu wywłaszczenia przez podanie oznaczenia nieruchomości według księgi wieczystej lub zbioru dokumentów oraz według katastru nieruchomości.
- Określenie praw podlegających wywłaszczeniu.
- Wskazanie właściciela lub użytkownika wieczystego nieruchomości.
- Wskazanie osoby, której przysługują ograniczone prawa rzeczowe na nieruchomości.
- Zobowiązanie do zapewnienia lokali zamiennych oraz sposób ich zapewnienia najemcom wywłaszczonych lokali (Art. 116 ust. 1 pkt 5).
- Ustalenie wysokości odszkodowania.
5. Ujawnienie postępowania wywłaszczeniowego w księdze wieczystej
Ostateczna decyzja o wywłaszczeniu nieruchomości stanowi podstawę do dokonania wpisu w księdze wieczystej.
Wpisu w księdze wieczystej dokonuje sąd wieczystoksięgowy właściwy dla miejsca położenia nieruchomości wywłaszczonej na wniosek starosty, wykonującego zadanie z zakresu administracji rządowej lub organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli nieruchomość została wywłaszczona na rzecz tej jednostki.
Najem, dzierżawa lub użyczenie oraz trwały zarząd wywłaszczonej nieruchomości wygasają z upływem 3 miesięcy od dnia, w którym decyzja o wywłaszczeniu stała się ostateczna.
Odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości (kto i jak ustala wysokość odszkodowania)
W myśl ustawy zasadniczej – Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej w zamian za wywłaszczenie nieruchomości powinno zostać wypłacone słuszne odszkodowanie. Nie zawsze jednak „słuszne” oznacza satysfakcjonujące dla właściciela nieruchomości wywłaszczanej.
Jak w wyroku z dnia 20 lipca 2004 r. sygn., akt.SK 11/02 stwierdził Trybunał Konstytucyjny, słuszne odszkodowanie nie oznacza pełnego, czyli pozwalającego na odtworzenie stanu posiadania – np. wybudowanie domu o identycznych parametrach. Trybunał Konstytucyjny stoi na stanowisku, że podczas ustalania odszkodowania organ musi wziąć pod uwagę też inne czynniki, czyli np. obciążenia dla budżetu państwa.
Niezależnie od powyższego wysokość odszkodowania ustala się według stanu, przeznaczenia i wartości, wywłaszczonej nieruchomości w dniu wydania decyzji o wywłaszczeniu (Art. 130.1).
W przypadku, gdy starosta wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, wydaje odrębną decyzję o odszkodowaniu, wysokość odszkodowania ustala się według stanu i przeznaczenia nieruchomości w dniu pozbawienia lub ograniczenia praw, a w przypadkach, o których mowa w Art. 98 ust. 3 i Art. 106 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, według stanu i przeznaczenia nieruchomości odpowiednio w dniu wydania decyzji o podziale lub podjęcia uchwały o przystąpieniu do scalenia i podziału oraz jej wartości w dniu wydania decyzji o odszkodowaniu.
Ustalenie odszkodowania następuje po uzyskaniu opinii rzeczoznawcy majątkowego, określającej wartość nieruchomości.
Nieruchomość zamienna
W ramach odszkodowania właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu wywłaszczonej nieruchomości może być przyznana, za jego zgodą, odpowiednia nieruchomość zamienna (Art. 131.1.).
Nieruchomość zamienną przyznaje się z zasobu nieruchomości Skarbu Państwa, jeżeli wywłaszczenie następuje na rzecz Skarbu Państwa lub z zasobu nieruchomości odpowiedniej jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli wywłaszczenie następuje na rzecz tej jednostki.
Nieruchomość zamienna może być przyznana w porozumieniu z Dyrektorem Generalnym Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, jeżeli wywłaszczenie następuje na rzecz Skarbu Państwa.
Nieruchomość zamienna może być również przyznana w porozumieniu z Prezesem Krajowego Zasobu Nieruchomości, jeżeli wywłaszczenie następuje na rzecz Skarbu Państwa.
Różnicę między wysokością odszkodowania ustalonego w decyzji a wartością nieruchomości zamiennej wyrównuje się przez dopłatę pieniężną.
Przeniesienie praw do nieruchomości zamiennej na rzecz osoby, której zostało przyznane odszkodowanie, następuje z dniem, w którym decyzja o wywłaszczeniu stała się ostateczna. Decyzja ta stanowi podstawę do dokonania wpisu w księdze wieczystej.
Zapłata odszkodowania następuje jednorazowo, w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja o wywłaszczeniu podlega wykonaniu, z zastrzeżeniem ujętym w ustawie.
W sprawach, w których wydano odrębną decyzję o odszkodowaniu, zapłata odszkodowania następuje jednorazowo w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja o odszkodowaniu stała się ostateczna.
W przypadku wydania decyzji o niezwłocznym zajęciu nieruchomości na wniosek osoby wywłaszczanej wypłaca się zaliczkę w wysokości 70% odszkodowania ustalonego przez organ pierwszej instancji w decyzji o wywłaszczeniu. Zapłata zaliczki następuje jednorazowo w terminie 50 dni licząc od dnia złożenia wniosku o wypłatę zaliczki. Wysokość odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości pomniejsza się o kwotę wypłaconej zaliczki.
Wywłaszczenie, pomimo należnego odszkodowania, jest zawsze procesem trudnym i skomplikowanym. W wyniku procesu wywłaszczeniowego właściciele nieruchomości często tracą swoje majątki – domy, pola uprawne czy mieszkania w blokach. Proces wywłaszczenia zawsze jest bolesny dla strony wywłaszczanej, ponieważ dotyczy on nie tylko sfery ekonomicznej i gospodarczej, ale przede wszystkim sfery społecznej.
Podstawa prawna:
- Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Art. 21.
- Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, Rozdział 4. Wywłaszczanie nieruchomości oraz Rozdział 5. Odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości.
Foto: Pixabay.com, Pexels.com.