Założenie księgi wieczystej – przez notariusza czy samemu?
Dlaczego założenie księgi wieczystej jest tak ważne? Ponieważ księga wieczysta rozwiewa wszelkie wątpliwości co do tego, kto jest prawnym właścicielem nieruchomości. Zawiera wszystkie informacje o nieruchomości, w tym o ewentualnych obciążeniach domu, mieszkania, lokalu czy działki. Zapewnia bezpieczeństwo prawne nieruchomości, zarówno jej właścicielowi, jak i potencjalnemu nabywcy.
Księgi Wieczyste Online – znajdź po adresie lub numerze działki
Księga wieczysta to swoisty rejestr stanu prawnego nieruchomości. W Polsce ustrój ksiąg wieczystych określa ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U 1982 Nr 19 poz. 147).
Co ciekawe, w naszym kraju istnieją jeszcze nieruchomości, które z różnych względów nie posiadają księgi wieczystej. Przypadki braku księgi wieczystej istnieją najczęściej w obszarach wiejskich. Wynika to z faktu, że w okresie powojennym obrót nieruchomościami miał charakter nieformalny, np. nie sporządzano aktów notarialnych, a wiele nieruchomości nie posiadało uregulowanego stanu posiadania.
Jeżeli jesteśmy posiadaczami ziemi, którą odziedziczyliśmy po swoich dziadkach czy po rodzinie albo władamy tą ziemią w trybie prawa zasiedzenia, a prawo to nie jest ujawnione w żadnej księdze wieczystej, powinniśmy podjąć działania, aby jak najszybciej założyć księgę wieczystą dla tej nieruchomości.
Księga wieczysta będzie nam potrzebna w przypadku, gdy będziemy starali się o kredyt, bądź będziemy zamierzali nieruchomość sprzedać.
Każdy przyszły ewentualny nabywca nieruchomości będzie chciał zapoznać się z treścią księgi wieczystej. Dlaczego? Ponieważ księgi wieczyste prowadzi się w celu ujawnienia stanu prawnego nieruchomości. Domniemywa się, że to co zapisane w księgach wieczystych jest prawdą. Ogromne znaczenie dla bezpieczeństwa obrotu nieruchomościami ma tzw. rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych. Według tej zasady, to co jest wpisane w księdze wieczystej jest święte. W uproszczeniu: kupując nieruchomość od osoby wpisanej w księdze wieczystej jako właściciel stajemy się jej właścicielem. Nawet jeżeli osoba ta w rzeczywistości właścicielem nie była. Jest to wyjątek od zasady, że nikt nie może udzielić więcej praw niż sam posiada.
Ustawa o księgach wieczystych i hipotece nie uwypukla jednoznacznie, że każdy właściciel nieruchomości ma obowiązek założenia dla tej nieruchomości księgi wieczystej. Jednakże regulacja z art. 35 ustawy o księgach wieczystych i hipotece o treści:
„Właściciel nieruchomości jest obowiązany do niezwłocznego złożenia wniosku o ujawnienie swego prawa w księdze wieczystej.”
prowadzi jednoznacznie do stwierdzenia, że „Wniosek o ujawnienie prawa własności w księdze wieczystej w braku księgi, prowadzi obecnie do założenia księgi wieczystej.” (S. Rudnicki, Ustawa o księgach wieczystych i hipotece, przepisy o postępowaniu w sprawach wieczystoksięgowych. Komentarz).
Ustawa o księgach wieczystych i hipotece realizuje zasadę powszechności ksiąg wieczystych. Pożądaną byłaby sytuacja, gdyby wszystkie nieruchomości miały uregulowany stan prawny i założone księgi wieczyste.
Zaniedbanie obowiązku, o którym mowa w art. 35 ustawy o księgach wieczystych i hipotece niesie za sobą konsekwencje karne. Otóż Sąd może nałożyć opieszałemu właścicielowi nieruchomości grzywnę w wysokości od 500 zł do 10 000 zł. W razie ujawnienia prawa własności, grzywny nieuiszczone mogą być umorzone w całości. Na postanowienie Sądu o nałożeniu grzywny przysługuje zażalenie. Jeśli więc zostaliśmy właścicielem nieruchomości w drodze nabycia, zasiedzenia, uwłaszczenia czy odzyskania wywłaszczonej nieruchomości – powinniśmy niezwłocznie postarać się o założenie księgi wieczystej.
Założenie księgi wieczystej możemy powierzyć notariuszowi bądź podjąć próbę założenia jej samemu.
Szukasz numeru księgi wieczystej?
Znajdź go online na podstawie adresu nieruchomości lub numeru działki:
Ksiegiwieczyste.pl
Przekonaj się, jakie to proste!
Samodzielne założenie księgi wieczystej
Tryb postępowania przy zakładaniu księgi wieczystej reguluje Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 21 listopada 2013 r. w sprawie zakładania i prowadzenia ksiąg wieczystych w systemie informatycznym rozdział 2. (Dz. U. z dnia 29 listopada 20134. Poz. 1411).
Aby samemu założyć księgę wieczystą, należy w wydziale ksiąg wieczystych sądu rejonowego, w obszarze którego położona jest nieruchomość, na formularzu KW-ZAL złożyć wniosek o założenie księgi wieczystej.
Obowiązujący formularz – wniosek o założenie księgi wieczystej KW-ZAL możemy pobrać na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości: https://bip.ms.gov.pl/pl/formularze/ – Formularze.
We wniosku KW-ZAL należy wypełnić wszystkie rubryki. W dziale „Oznaczenie i obszar nieruchomości„ należy opisać położenie nieruchomości zgodnie z danymi zawartymi w aktualnym wypisie z rejestru gruntów. Dane z działu „Oznaczenie i obszar nieruchomości” są przedmiotem kontroli Sądu.
Do wniosku o założenie księgi wieczystej należy dołączyć formularz „KW-ZAD – Żądanie wpisu w księdze wieczystej”. W rubrykach „Treść żądania” należy opisać m.in. roszczenia, ograniczenia w rozporządzaniu nieruchomością, hipoteki. We wniosku należy dokładnie zaznaczyć kwadrat wskazujący właściwą odpowiedź.
Wypełniamy wniosek wraz z załącznikami:
- wypis i wyrys z rejestru gruntów lub kartoteki budynków;
- dokument poświadczający prawo własności – dokument ten musi poświadczać zarówno prawa obecnego właściciela, jak też osoby, od której nastąpiło nabycie (np. akt notarialny, postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku czy zasiedzenia, akt własności ziemi, umowa przekazania gospodarstwa rolnego sporządzona przed naczelnikiem lub sekretarzem gminy).
W przypadkach opisanych poniżej należy do wniosku dołączyć inne formularze, takie jak:
- KW-ZAD – żądanie wpisu ograniczonego prawa rzeczowego, hipoteki (dokumenty te powinny być potwierdzone notarialnie),
- KW-WU – w przypadku większej liczby uczestników,
- KW-OZN – jeżeli księga wieczysta obejmować ma więcej niż jedną działkę ewidencyjną,
- KW-PP – gdy wniosek będzie składany przez pełnomocnika właściciela nieruchomości.
Wszystkie dokumenty będące podstawą wpisu muszą być złożone w oryginałach bądź odpisach wydanych i poświadczonych przez instytucje, które je sporządziły (sądy, organy administracji, notariusza). W przypadku decyzji administracyjnych, orzeczeń sądowych, dokumenty powinny posiadać klauzulę prawomocności.
Składając wniosek w starostwie o pozyskanie wypisu i wyrysu z rejestru gruntów musimy zaznaczyć, że dokumenty, o które wnosimy, winny posiadać klauzulę, że są nam niezbędne „dla celów prawnych”.
Koszt wypisu z rejestru gruntów wynosi 12 zł za pierwszą działkę i 6 zł za każdą kolejną w tej samej miejscowości, a wyrysu z mapy – 120 zł za pierwszą działkę i 12 zł za każdą kolejną w tej samej miejscowości.
Przeczytaj: Jak założyć księgę wieczystą?
Kto oprócz właściciela nieruchomości może wystąpić z wnioskiem o założenie księgi wieczystej?
Z wnioskiem o założenie księgi wieczystej oprócz właściciela nieruchomości może wystąpić również:
- posiadacz spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu,
- wierzyciel, jeśli przysługuje mu prawo, które ma być wpisane do księgi wieczystej,
- osoba, której przysługuje ograniczone prawo rzeczowe (np. hipoteka, służebność) do określonej nieruchomości,
- jeśli nieruchomość jest przedmiotem użytkowania wieczystego przez państwo, to właściwa państwowa jednostka organizacyjna lub osoba jest uprawniona do złożenia stosownego wniosku.Jeśli mamy pewność, że nie ma żadnych ograniczeń oraz że dom, mieszkanie czy działka, której dotyczy wniosek, nie są obciążone żadnymi prawami rzeczowymi, to składamy oświadczenie, że nie wiemy o istnieniu wspomnianych dokumentów.
Ile kosztuje założenie księgi wieczystej?
- Założenie księgi wieczystej kosztuje 100 zł.
- Wpis w księdze wieczystej dotyczący prawa własności nieruchomości bądź użytkowania wieczystego kosztuje 200 zł.
- Wpis hipoteki do rejestru kosztuje 200 zł.
- Podatek od wpisu hipoteki do rejestru to koszt 19 zł.
- Za wpis „własności, użytkowania wieczystego lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu na podstawie dziedziczenia, zapisu lub działu spadku albo zniesienia współwłasności” (Dz U. 2005 Nr 167 poz. 1398) zapłacimy 150 zł.
- Za wpis „własności, użytkowania wieczystego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu nabytego w wyniku podziału majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami” (Dz U. 2005 Nr 167 poz. 1398). zapłacimy 150 zł.
Wymienione opłaty oraz wszystkie koszty związane z innymi wpisami, które chcemy umieścić w księdze wieczystej, reguluje Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz U. 2005 Nr 167 poz. 1398).
Założenie księgi wieczystej przez notariusza
Zlecając założenie księgi wieczystej notariuszowi musimy dostarczyć mu niezbędne dokumenty (o których mowa powyżej).
Notariusz po zbadaniu dostarczonych dokumentów sporządzi za nas – za odpowiednią opłatą, wniosek KW-ZAL i przekaże do Sądu. Maksymalne stawki opłat za czynności notarialne zostały zawarte w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej (Dz. U. 2004 r., Nr 148, poz. 1564).
Mając na uwadze koszty związane z założeniem księgi wieczystej musimy zdecydować czy czynność tę wykonamy sami, czy zlecimy ją notariuszowi. Z doświadczenia wiem, że założenie księgi wieczystej nie jest czynnością skomplikowaną i pracochłonną. A zlecając założenie księgi wieczystej notariuszowi musimy się po prostu liczyć z tym, że koszty będą wyższe.
Foto: Pixabay.com