Wgląd do akt ksiąg wieczystych – czym jest interes prawny?

Księgi wieczyste są szczególnym dokumentem prowadzonym w celu ustalenia stanu prawnego nieruchomości. Zakładane i prowadzone są przez Sądy Rejonowe.

Księgi Wieczyste Online – znajdź po adresie lub numerze działki

Akta księgi wieczystej

Przeglądając elektroniczną księgę wieczystą mamy dostęp do jej czterech działów. Podstawowe działy księgi wieczystej to:

1. Oznaczenie nieruchomości,
2. Wpisy dotyczące własności i użytkowania wieczystego,
3. Wpisy ograniczonych praw rzeczowych z wyjątkiem hipotek,
4. Wpisy dotyczące hipotek.

Każdy z wymienionych działów księgi wieczystej posiada rubrykę ”Wnioski i podstawy wpisów w księdze wieczystej” oraz „Położenie dokumentu”. W rubrykach tych umieszcza się informację o dokumencie, jaki został złożony – i na podstawie którego dokonano wpisu.

Wszelkie dokumenty oraz pisma związane z daną księgą wieczystą gromadzone są w Sądzie Rejonowym w aktach księgi wieczystej.

Akta księgi wieczystej prowadzone są przez Sąd Rejonowy dla każdej księgi wieczystej oddzielnie. Co ważne, prowadzone są wyłącznie w systemie papierowym, nie są wprowadzone do elektronicznego systemu ksiąg wieczystych. Innymi słowy do akt księgi wieczystej nie dotrzemy poprzez wyszukiwarkę https://ekw.ms.gov.pl/.

Akta księgi wieczystej znajdują się w Sądzie Rejonowym właściwym dla miejsca położenia nieruchomości. Oznacza to, że np. nie ma możliwości przeglądania akt księgi wieczystej w Sądzie Rejonowym w Jeleniej Górze, nieruchomości położonej w zasięgu administracyjnym miasta Kraków.

Zgodnie z ustawą z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece, dokumenty zawarte w aktach księgi wieczystej może przeglądać – w obecności pracownika sądu, osoba posiadająca interes prawny oraz notariusz.

Szukasz numeru księgi wieczystej?
Znajdź go online na podstawie adresu nieruchomości lub numeru działki:
Ksiegiwieczyste.pl
Przekonaj się, jakie to proste!

Co oznacza określenie „interes prawny”?

Według dostępnych źródeł interes prawny „to interes osobisty, chroniony przez prawo”.

Należy przyjąć za Stanisławem Rudnickim (wybitny prawnik znany z wielu publikacji o tematyce ksiąg wieczystych), że:

interes prawny w zakresie przeglądania akt księgi wieczystej posiadają wszystkie osoby na rzecz, których dokonano wpisu w księdze wieczystej, czyli te osoby, które są „zainteresowane w sprawie”.

Kto może przeglądać akta księgi wieczystej?

Akta księgi wieczystej w obecności pracownika sądu może przeglądać:

• właściciel nieruchomości,
• wierzyciel hipoteczny,
• użytkownik wieczysty,
• osoba na rzecz, której wpisane jest ograniczone prawo rzeczowe.

Natomiast do przeglądania akt księgi wieczystej nie ma prawa osoba, która zamierza nabyć nieruchomość. Uważa się, że wpisy w poszczególnych działach ksiąg wieczystych są wystarczająco wiarygodne, a akta pełnią funkcję zabezpieczającą te wpisy.

Art. 36 ust. 4 u.o.k.w.i.h pozwala na przeglądanie akt księgi wieczystej również notariuszowi.

Skoro ustawodawca nie wymienia w art. 36 ust. 4 u.o.k.w.i.h żadnych innych grup, którym przysługiwałoby prawo wglądu do akt księgi wieczystej domniemywa się, że katalog osób uprawnionych do przeglądania akt księgi wieczystej jest zamknięty.

Przeczytaj: Wgląd do ksiąg wieczystych – kto ma prawo?

Jak wygląda przeglądanie akt księgi wieczystej?

W praktyce, aby móc przeglądać akta księgi wieczystej, należy udać się do Sądu Rejonowego właściwego dla miejsca położenia nieruchomości. W Wydziale wieczystoksięgowym należy złożyć stosowny wniosek zawierający prośbę o umożliwienie przeglądania akt danej księgi wieczystej.

Ponieważ nie przewidziano formularza na podstawie, którego można złożyć wniosek o wgląd do akt księgi wieczystej, w temacie tym musimy posiłkować się regulaminem wewnętrznym Sądu Rejonowego.

W sytuacji gdy w regulaminie Sądu nie przewidziano ścieżki postępowania w zakresie wglądu do akt, wniosek o umożliwienie przeglądania akt księgi wieczystej możemy złożyć odręcznie.

W przypadku nieznacznego obłożenia przez Sąd pracą oraz po pozytywnej weryfikacji naszego „interesu prawnego” możemy w tym samym dniu, w którym złożyliśmy wniosek przeglądać akta danej księgi wieczystej.

W innych przypadkach Sąd może wyznaczyć termin, w którym będziemy mogli przeglądać akta księgi wieczystej, oczywiście w obecności pracownika Sądu Rejonowego.

Zgodnie z ustawą o księgach wieczystych i hipotece zabrania się wynoszenia poza budynek Sądu ksiąg wieczystych, dokumentów i pism zgromadzonych w aktach księgi wieczystej.

Pozyskanie odpisu dokumentów znajdujących się w aktach księgi wieczystej

Uzyskanie odpisu dokumentów znajdujących się w aktach księgi wieczystej może nastąpić na nasz wniosek, złożony na formularzu „Wniosek o wydanie odpisu dokumentu z akt księgi wieczystej”. Przy czym należy podkreślić, że zgodnie z art. 36 u.o.k.w.i.h z dnia 6 lipca 1982 r.:

„Odpisy dokumentów znajdujących się w aktach ksiąg wieczystych wydaje się na żądanie osób zainteresowanych lub na żądanie sądu, prokuratora, notariusza, organu administracji rządowej oraz jednostki samorządu terytorialnego.”

Przeczytaj: Wniosek o wydanie odpisu dokumentu z akt księgi wieczystej

Sporządzono na podstawie :

1. Ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece.
2. Stanisław Rudnicki, „Ustawa o księgach wieczystych i hipotece. Przepisy o postępowaniu w sprawach wieczystoksięgowych. Komentarz”.

Foto: Fotolia