Księgi wieczyste są szczególnym dokumentem prowadzonym w celu ustalenia stanu prawnego nieruchomości. Zakładane i prowadzone są przez Sądy Rejonowe.
Akta księgi wieczystej
Przeglądając elektroniczną księgę wieczystą mamy dostęp do jej czterech działów. Podstawowe działy księgi wieczystej to:
- Oznaczenie nieruchomości,
- Wpisy dotyczące własności i użytkowania wieczystego,
- Wpisy ograniczonych praw rzeczowych z wyjątkiem hipotek,
- Wpisy dotyczące hipotek.
Każdy z wymienionych działów księgi wieczystej posiada rubrykę ”Wnioski i podstawy wpisów w księdze wieczystej” oraz „Położenie dokumentu”. W rubrykach tych umieszcza się informację o dokumencie, jaki został złożony – i na podstawie którego dokonano wpisu.
Wszelkie dokumenty oraz pisma związane z daną księgą wieczystą gromadzone są w Sądzie Rejonowym w aktach księgi wieczystej.
Akta księgi wieczystej prowadzone są przez Sąd Rejonowy dla każdej księgi wieczystej oddzielnie. Co ważne, prowadzone są wyłącznie w systemie papierowym, nie są wprowadzone do elektronicznego systemu ksiąg wieczystych. Innymi słowy do akt księgi wieczystej nie dotrzemy poprzez wyszukiwarkę https://ekw.ms.gov.pl/.
Akta księgi wieczystej znajdują się w Sądzie Rejonowym właściwym dla miejsca położenia nieruchomości. Oznacza to, że np. nie ma możliwości przeglądania akt księgi wieczystej w Sądzie Rejonowym w Jeleniej Górze, nieruchomości położonej w zasięgu administracyjnym miasta Kraków.
Zgodnie z ustawą z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece, dokumenty zawarte w aktach księgi wieczystej może przeglądać – w obecności pracownika sądu, osoba posiadająca interes prawny oraz notariusz.
Księgi Wieczyste Online – znajdź po adresie lub numerze działki
Co oznacza określenie „interes prawny”?
Według dostępnych źródeł interes prawny „to interes osobisty, chroniony przez prawo”.
Należy przyjąć za Stanisławem Rudnickim (wybitny prawnik znany z wielu publikacji o tematyce ksiąg wieczystych), że:
interes prawny w zakresie przeglądania akt księgi wieczystej posiadają wszystkie osoby na rzecz, których dokonano wpisu w księdze wieczystej, czyli te osoby, które są „zainteresowane w sprawie”.
Kto może przeglądać akta księgi wieczystej?
Akta księgi wieczystej w obecności pracownika sądu może przeglądać:
- właściciel nieruchomości,
- wierzyciel hipoteczny,
- użytkownik wieczysty,
- osoba na rzecz, której wpisane jest ograniczone prawo rzeczowe.
Natomiast do przeglądania akt księgi wieczystej nie ma prawa osoba, która zamierza nabyć nieruchomość. Uważa się, że wpisy w poszczególnych działach ksiąg wieczystych są wystarczająco wiarygodne, a akta pełnią funkcję zabezpieczającą te wpisy.
Art. 36 ust. 4 u.o.k.w.i.h pozwala na przeglądanie akt księgi wieczystej również notariuszowi.
Skoro ustawodawca nie wymienia w art. 36 ust. 4 u.o.k.w.i.h żadnych innych grup, którym przysługiwałoby prawo wglądu do akt księgi wieczystej domniemywa się, że katalog osób uprawnionych do przeglądania akt księgi wieczystej jest zamknięty.
Przeczytaj: Wgląd do ksiąg wieczystych – kto ma prawo?
Jak wygląda przeglądanie akt księgi wieczystej?
W praktyce, aby móc przeglądać akta księgi wieczystej, należy udać się do Sądu Rejonowego właściwego dla miejsca położenia nieruchomości. W Wydziale wieczystoksięgowym należy złożyć stosowny wniosek zawierający prośbę o umożliwienie przeglądania akt danej księgi wieczystej.
Ponieważ nie przewidziano formularza na podstawie, którego można złożyć wniosek o wgląd do akt księgi wieczystej, w temacie tym musimy posiłkować się regulaminem wewnętrznym Sądu Rejonowego.
W sytuacji gdy w regulaminie Sądu nie przewidziano ścieżki postępowania w zakresie wglądu do akt, wniosek o umożliwienie przeglądania akt księgi wieczystej możemy złożyć odręcznie.
W przypadku nieznacznego obłożenia przez Sąd pracą oraz po pozytywnej weryfikacji naszego „interesu prawnego” możemy w tym samym dniu, w którym złożyliśmy wniosek przeglądać akta danej księgi wieczystej.
W innych przypadkach Sąd może wyznaczyć termin, w którym będziemy mogli przeglądać akta księgi wieczystej, oczywiście w obecności pracownika Sądu Rejonowego.
Zgodnie z ustawą o księgach wieczystych i hipotece zabrania się wynoszenia poza budynek Sądu ksiąg wieczystych, dokumentów i pism zgromadzonych w aktach księgi wieczystej.
Pozyskanie odpisu dokumentów znajdujących się w aktach księgi wieczystej
Uzyskanie odpisu dokumentów znajdujących się w aktach księgi wieczystej może nastąpić na nasz wniosek, złożony na formularzu „Wniosek o wydanie odpisu dokumentu z akt księgi wieczystej”. Przy czym należy podkreślić, że zgodnie z art. 36 u.o.k.w.i.h z dnia 6 lipca 1982 r.:
„Odpisy dokumentów znajdujących się w aktach ksiąg wieczystych wydaje się na żądanie osób zainteresowanych lub na żądanie sądu, prokuratora, notariusza, organu administracji rządowej oraz jednostki samorządu terytorialnego.”
Przeczytaj: Odpis z księgi wieczystej – jak najszybciej uzyskać?
Sporządzono na podstawie :
1. Ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece.
2. Stanisław Rudnicki – Komentarz do ustawy o księgach wieczystych i hipotece.
Foto: Fotolia
Podobne artykuły
