Kataster nieruchomości – czym jest i jakie dane zawiera
Czy pojęcie „kataster nieruchomości” można używać zamiennie z pojęciem „ewidencja gruntów i budynków”? Kto zajmuje się prowadzeniem katastru oraz jakie dane się w nim znajdują? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziesz w niniejszym artykule.
Szukasz numeru księgi wieczystej?
Znajdź go na podstawie adresu nieruchomości lub numeru działki:
Wejdź na Ksiegiwieczyste.pl
Sprawdź, jakie to proste!
Kataster nieruchomości – czy jest tym samym, co ewidencja gruntów i budynków
Pojęcie kataster nieruchomości jest pojęciem określającym to samo, co ewidencja gruntów i budynków. Świadczą o tym zapisy ustawy:
- ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne,
- ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece,
- ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.
W polskim prawodawstwie pojęcie kataster nieruchomości pojawiło się w dekrecie z 1947 r. o katastrze gruntowym i budynkowym. Zgodnie z zapisami tego dekretu:
kataster to oparty na mapie spis gruntów i budynków, stanowiący odrębny przedmiot własności.
Następnie na podstawie dekretu z 1955 r. przemianowano kataster nieruchomości na ewidencję gruntów i budynków.
Obecnie, zgodnie z definicją zawartą w ustawie z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne Art. 2 pkt. 8, przez ewidencję gruntów i budynków (kataster) rozumie się:
system informacyjny zapewniający gromadzenie, aktualizację oraz udostępnianie, w sposób jednolity dla kraju, informacji o gruntach, budynkach i lokalach, ich właścicielach oraz o innych podmiotach władających lub gospodarujących tymi gruntami, budynkami lub lokalami.
Za tożsame rozumienie pojęcia ewidencji gruntów i budynków z katastrem nieruchomości świadczy również zapis ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece Art. 26.1, którego treść brzmi:
Podstawą oznaczenia nieruchomości w księdze wieczystej są dane katastru nieruchomości.
Stwierdzenie prawodawcy o tym, że podstawą oznaczenia nieruchomości w księdze wieczystej są dane katastru nieruchomości uzasadnia zapis ustawy z dnia 14 lutego 2003 r. o przenoszeniu treści księgi wieczystej do struktury księgi wieczystej prowadzonej w systemie informatycznym Art. 25, którego treść brzmi:
Do czasu przekształcenia ewidencji gruntów i budynków w kataster nieruchomości przez użyte w niniejszej ustawie pojęcie „kataster” rozumie się tę ewidencję.
Kto prowadzi kataster nieruchomości
Kataster nieruchomości prowadzi starosta. Przemawia za tym zapis Art. 7d. ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne, którego treść brzmi:
Do zadań starosty należy w szczególności:
1) prowadzenie powiatowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, w tym:
a) prowadzenie dla obszaru powiatu:
ewidencji gruntów i budynków, w tym bazy danych, o której mowa w art. 4 ust. 1a pkt 2,
….”.
Jakie informacje znajdziemy w katastrze nieruchomości
Ewidencja gruntów i budynków (kataster) obejmuje informacje dotyczące:
- gruntów – ich położenia, granic, powierzchni, rodzajów użytków gruntowych oraz ich klas bonitacyjnych, oznaczenia ksiąg wieczystych lub zbiorów dokumentów, jeżeli zostały założone dla nieruchomości, w skład, której wchodzą grunty;
- budynków – ich położenia, przeznaczenia, funkcji użytkowych i ogólnych danych technicznych;
- lokali – ich położenia, funkcji użytkowych oraz powierzchni użytkowej.
W ewidencji gruntów i budynków wykazuje się także:
- właścicieli nieruchomości, a w przypadku:
a) nieruchomości Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego – oprócz właścicieli inne podmioty, w których władaniu lub gospodarowaniu, w rozumieniu przepisów o gospodarowaniu nieruchomościami Skarbu Państwa, znajdują się te nieruchomości,
b) gruntów, dla których ze względu na brak księgi wieczystej, zbioru dokumentów albo innych dokumentów nie można ustalić ich właścicieli – osoby lub inne podmioty, które władają tymi gruntami na zasadach samoistnego posiadania; - miejsce pobytu stałego lub adres siedziby podmiotów, o których mowa w pkt. 1,
- informację o wpisaniu do rejestru zabytków;
- informację, czy wyróżniony w ewidencji gruntów i budynków obszar gruntu, w całości lub w części, objęty jest formą ochrony przyrody wskazaną w art. 6 ust. 1 pkt. 1–9 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2018 r. poz. 1614, 2244 i 2340);
- wartość katastralną nieruchomości;
- informacje dotyczące umów dzierżawy, jeżeli od wykazania takich informacji w ewidencji gruntów i budynków uzależnione jest nabycie praw wynikających z przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, a także z przepisów o rozwoju obszarów wiejskich.
W jakim celu prowadzi się ewidencję gruntów i budynków
Raporty ewidencji gruntów i budynków, jak również dane szczegółowe zawarte w ewidencji gruntów i budynków, stanowią podstawę planowania przestrzennego, planowania gospodarczego, określania wymiaru podatków i świadczeń, oznaczania nieruchomości w księgach wieczystych, statystyki publicznej, gospodarki nieruchomościami, ewidencji gospodarstw rolnych.
Jakie organy i w jakim zakresie zostały zobowiązane do zgłaszania staroście zmian danych objętych ewidencją gruntów
Dane ujęte w ewidencji gruntów i budynków na skutek czynności gospodarczych i prawnych ulegają ciągłej zmianie. Należy pamiętać, że dla aktualności danych ewidencyjnych każdy ma obowiązek zgłoszenia zmiany danych objętych ewidencją gruntów i budynków w terminie 30 dni od dnia zaistnienia tych zmian.
Dla utrzymania pełnej wiarygodności i zgodności danych ewidencyjnych ze stanem rzeczywistym sądy, notariusze oraz organy administracji publicznej mają obowiązek przekazywania staroście dokumentów z zakresu obrotu nieruchomościami.
Notariusze mają obowiązek przekazywania staroście odpisów aktów notarialnych, które w swojej treści zawierają przeniesienie, zmianę, zrzeczenie się albo ustanowienie praw do nieruchomości.
Organy administracji publicznej przekazują właściwemu staroście:
- odpisy ostatecznych decyzji administracyjnych, wraz z załącznikami oraz innymi dokumentami stanowiącymi integralną ich część, w sprawie o:
a) nabyciu, zmianie lub utracie prawa własności do nieruchomości, a w odniesieniu do nieruchomości Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego także o nabyciu, zmianie lub utracie prawa użytkowania wieczystego, trwałego zarządu lub innej formy władania tą nieruchomością,
b) podziale nieruchomości,
c) scaleniu i podziale nieruchomości,
d) scaleniu gruntów,
e) wymianie gruntów,
f) rozgraniczeniu nieruchomości,
g) zatwierdzeniu gleboznawczej klasyfikacji gruntu,
h) ustaleniu linii brzegu,
i) pozwoleniu na budowę budynku,
j) pozwoleniu na użytkowanie budynku, drogi lub linii kolejowej,
k) rozbiórce budynku,
l) zmianie sposobu użytkowania gruntu,
m) wpisie zabytku nieruchomego do rejestru zabytków; - odpisy: zgłoszeń budowy budynku, zawiadomień o zakończeniu budowy budynku oraz zgłoszeń rozbiórki budynku, o których mowa odpowiednio w art. 30, art. 54 oraz art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, oraz zgłoszeń dotyczących zmiany sposobu użytkowania budynku lub jego części, o których mowa w art. 71 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane;
- zawiadomienia o zmianach danych, zawartych w zbiorze danych osobowych Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL) w rozumieniu przepisów o ewidencji ludności i dowodach osobistych, dotyczących osób fizycznych ujawnianych w ewidencji gruntów i budynków, jako właściciele lub władający nieruchomościami.
Przeczytaj: Jak uzyskać wypis z rejestru gruntów i wyrys z mapy ewidencyjnej?
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne.
- Obwieszczenie Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 3 stycznia 2019 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu Rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa w sprawie ewidencji gruntów i budynków.
- Ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece.
- Ustawa z dnia z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.
Zdjęcie: Fotolia