Jeżeli z treści wniosku i dołączonych dokumentów wynika, że nastąpiła zmiana prawa własności, cofnięcie wniosku o wpis tego prawa jest niedopuszczalne. Kiedy zatem wniosek o wpis do księgi wieczystej może być cofnięty i czy można liczyć na odzyskanie uiszczonej opłaty? Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć w poniższym artykule.
Szukasz numeru księgi wieczystej?
Znajdź go na podstawie adresu nieruchomości lub numeru działki:
Wejdź na Ksiegiwieczyste.pl
Sprawdź, jakie to proste!
Księgi wieczyste prowadzone są dla nieruchomości. Celem prowadzenia ksiąg wieczystych jest ustalenie stanu prawnego nieruchomości, który stanowi podstawę bezpiecznego obrotu nieruchomościami oraz zabezpieczenia kredytu hipotecznego.
Księga wieczysta składa się z czterech działów. Każdy z działów zawiera odrębne informacje dotyczące konkretnej nieruchomości:
- Dział I składa się z działu „Oznaczenie nieruchomości” oraz „Spis praw związanych z własnością” – podstawą wpisu oznaczenia nieruchomości są dane pochodzące z Państwowej Ewidencji Gruntów i Budynków;
- Dział II księgi wieczystej obejmuje wpisy dotyczące własności i użytkowania wieczystego;
- Dział III księgi wieczystej przeznaczony jest do dokonywania wpisów ograniczonych praw rzeczowych z wyjątkiem hipoteki;
- Dział IV przeznaczony jest na wpis hipoteki.
Treść księgi wieczystej prowadzonej dla nieruchomości bardzo często podlega zmianom. Do zmian treści księgi wieczystej dochodzi w większości przypadków na skutek podziału nieruchomości, scalenia nieruchomości, zbycia nieruchomości bądź jej części, a także ustanowienia na nieruchomości ograniczonych praw rzeczowych w tym hipoteki.
Zmiana treści księgi wieczystej następuje na skutek złożenia w sądzie wieczystoksięgowym stosownego wniosku o wpis. Na wniosek dokonuje się również założenia księgi wieczystej. Wniosek o dokonanie zmian w księdze wieczystej może złożyć właściciel nieruchomości, użytkownik wieczysty, osoba, na rzecz której wpis ma nastąpić, albo wierzyciel, jeżeli przysługuje mu prawo, które może być wpisane w księdze wieczystej. W sprawach dotyczących obciążeń powstałych z mocy ustawy wniosek może złożyć uprawniony organ (notariusz, komornik, syndyk masy upadłości, naczelnik urzędu skarbowego, jako organ egzekucyjny).
Wnioski o wpis do księgi wieczystej składa się do Sądu Rejonowego wydziału wieczystoksięgowego na urzędowym formularzu KW-WPIS. Obowiązek złożenia wniosku na urzędowym formularzu nie dotyczy wniosków sporządzanych przez notariusza i ujętych w akcie notarialnym.
Formularz KW-WPIS można pobrać ze strony internetowej Ministra Sprawiedliwości bądź w Sądzie Rejonowym w wydziale wieczystoksięgowym. Każdy wniosek złożony na urzędowym w formularzu powinien być opłacony. Złożony poprawnie wniosek do Sądu Rejonowego wydziału wieczystoksięgowego może być przez składającego dany wniosek, cofnięty.
Przeczytaj: Wpis do księgi wieczystej – co oznacza i jak go dokonać?
Niedopuszczalność cofnięcia wniosku o wpis w księdze wieczystej
Zgodnie z Art. 626(5) Ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego:
„Jeżeli z treści wniosku i dołączonych dokumentów wynika, że nastąpiła zmiana prawa własności, cofnięcie wniosku o wpis tego prawa jest niedopuszczalne.”
Kiedy wniosek o wpis w księdze wieczystej może być cofnięty?
W polskim prawie niedopuszczalnym jest cofnięcie wniosku, z którego treści oraz dołączonych dokumentów wynika, że nastąpiła zmiana prawa własności – Art. 626(5) Kodeks postępowania cywilnego (k.p.c.). Przepis ten jest konsekwencją Art. 35 ust. 1 u.k.w.h., który nakłada na właściciela obowiązek złożenia wniosku o ujawnienie swojego prawa z chwilą jego powstania.
Niedopuszczalnym jest również cofnięcie wniosku w sytuacji, gdy sąd uzna, że okoliczności sprawy wskazują, iż wymienione we wniosku czynności są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa (Art. 13 § 2 k.p.c. w związku z Art. 203 § 4 k.p.c.).
W pozostałych przypadkach dotyczących postępowania o cofnięciu wniosku, zastosowanie mają przepisy ogólne, w myśl których, wniosek o wpis do księgi wieczystej może być cofnięty aż do momentu wpisu tego wniosku do księgi wieczystej.
W razie wycofania wniosku już po wpisie, np. hipoteki, powinno to zostać potraktowane jako nowy wniosek o wykreślenie np. hipoteki.
Zgodnie z Art. 512 § 1 k.p.c. cofnięcie wniosku po rozpoczęciu posiedzenia albo po złożeniu przez któregokolwiek z uczestników oświadczenia na piśmie jest skuteczne tylko wtedy, gdy inni uczestnicy nie sprzeciwili się temu w wyznaczonym terminie. Regulacja powyższa jest regulacją ogólną i odnosi się ona do wszystkich uregulowań nieprocesowych, a takim jest postępowanie wieczystoksięgowe.
Cofnięcie wniosku do chwili rozpoczęcia posiedzenia może być skutecznie dokonane bez potrzeby uzyskania na to zgody uczestników, o ile żaden z uczestników nie złożył oświadczenia na piśmie.
W sytuacji, gdy posiedzenie rozpocznie się albo którykolwiek z uczestników złoży oświadczenie na piśmie, cofnięcie wniosku będzie skuteczne tylko wówczas, gdy inni uczestnicy postępowania nie sprzeciwią się temu w wyznaczonym przez sąd terminie.
Jeżeli chociażby jeden z uczestników postępowania zgłosi sprzeciw, wówczas wniosek o cofnięcie wniosku o wpis staje się bezskuteczny.
W praktyce, cofnięcie wniosku wymaga złożenia przez uprawnionego (właściciela nieruchomości, użytkownika wieczystego, osoby na rzecz, której wpis ma nastąpić, albo wierzyciela, jeżeli przysługuje mu prawo, które może być wpisane w księdze wieczystej) w sądzie rejonowym pisma procesowego zawierającego oświadczenie o wszczęciu postępowania wieczystoksięgowego.
Złożone przez wnioskodawcę pismo powinno odpowiadać wymaganiom przewidzianym w Art. 126 i 128 k.p.c. W piśmie wnioskodawca powinien precyzyjnie określić przyczynę cofnięcia wniosku – tak, aby przekonać sąd o zasadności cofnięcia wniosku. Brak w piśmie uzasadnienia cofnięcia wniosku nie stanowi podstawy cofnięcia wniosku przez sąd, ale przez brak tego uzasadnienia wnioskodawca traci okazję do przekonania sądu o dopuszczalności cofnięcia wniosku (Art. 203 § 4 w związku z Art. 13 § 2 k.p.c.).
Złożony wniosek jest badany pod względem formalnym. W przypadku, gdy wniosek zawiera braki formalne, koniecznym jest usunięcie tych braków przez składającego wniosek. Nieusunięcie braków formalnych powoduje zwrot pisma procesowego bez rozstrzygnięcia. W sytuacji, gdy żądanie we wniosku obejmuje ujawnienie prawa własności, następuje cofnięcie wniosku. Jeżeli natomiast postępowanie nie obejmuje żądania ujawnienia prawa własności rozpoczyna się postępowanie w sprawie cofnięcia wniosku.
Przeczytaj: Jak sąd rozpatruje wniosek o wpis do księgi wieczystej
Cofnięcie wniosku o wpis w księdze wieczystej a zwrot opłaty
Zasadę zwrotu uprzednio uiszczonej opłaty o wpis wniosku do księgi wieczystej reguluje ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Zgodnie z treścią Art. 79 przedmiotowej ustawy, sąd z urzędu zwraca stronie:
- całą uiszczoną opłatę od pisma odrzuconego lub cofniętego, jeżeli odrzucenie lub cofnięcie nastąpiło przed wysłaniem odpisu pisma innym stronom, a w braku takich stron – przed wysłaniem zawiadomienia o terminie posiedzenia,
- połowę uiszczonej opłaty od pisma cofniętego przed rozpoczęciem posiedzenia, na które sprawa została skierowana.
Opłatę zwracaną obniża się o kwotę równą opłacie minimalnej. Roszczenie strony o zwrot opłaty sądowej przedawnia się z upływem trzech lat, licząc od dnia powstania tego roszczenia.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego.
- Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.
Źródła:
- Piotr Matysiak, „Wniosek o wpis w księdze wieczystej”, Rejent * rok 18 * nr 7-8 (207-208) lipiec-sierpień 2008 r.
- Izabela Heropolitańska, sędzia Katarzyna Hryćków-Mycka, r.pr. Paweł Kuglarz, dr Agnieszka Tułodziecka, „Ustawa o księgach wieczystych i hipotece oraz przepisy związane. Komentarz”, 2019 r.
Zdjęcie: unsplash.com
Podobne artykuły
