Kiedy nastąpi przekształcenie prawa użytkowania wieczystego gruntów w prawo własności?

Zapowiadana od dłuższego czasu ustawa o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności gruntów nadal nie weszła w życie. Kolejny przewidywany termin to 1 stycznia 2018 r. Czy jest realny? Przy sprawnym przebiegu procesu legislacyjnego jak najbardziej tak. Nie jest to jednak aż takie oczywiste, zwłaszcza że w ciągu 2017 r. termin ten był przekładany już trzykrotnie (1 stycznia, 1 lipca, 1 października). Przypomnijmy, na czym będą polegać zmiany.

Szukasz numeru księgi wieczystej?
Znajdź go na podstawie adresu nieruchomości lub numeru działki:
Wejdź na Ksiegiwieczyste.pl
Sprawdź, jakie to proste!

Główny cel ustawy uwłaszczeniowej

Podstawowy cel tzw. ustawy uwłaszczeniowej to przekształcenie prawa użytkowania wieczystego gruntów mieszkaniowych w prawo własności tych gruntów.

Tym samym, dotychczasowi współużytkownicy wieczyści gruntów (np. właściciele mieszkań), staną się współwłaścicielami tych gruntów (w częściach odpowiadających udziałom w prawie użytkowania wieczystego).

Przekształcenie nastąpi w sposób automatyczny (z mocy prawa), z dniem wejścia w życie ustawy.

Konsekwencją tej zmiany będzie m.in. zniesienie corocznych opłat z tytułu użytkowania wieczystego. Na ich miejsce wejdą jednak opłaty przekształceniowe, o czym w dalszej części artykułu.

Nieruchomości objęte ustawą uwłaszczeniową

Projekt ustawy wyjaśnia w Art. 1, ust. 2, co należy rozumieć przez grunty mieszkaniowe:

“Przez grunty zabudowane na cele mieszkaniowe należy rozumieć nieruchomości gruntowe zabudowane budynkiem lub budynkami użytkowanymi w dniu 1 lipca 2017 r. (w ostatecznym projekcie ustawy data ta zostanie zmieniona na datę wejścia ustawy w życie – przyp. red.) w całości lub części na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych, w tym budynkiem lub budynkami wielolokalowymi, w których co najmniej jeden lokal mieszkalny stanowił w tym dniu przedmiot odrębnej własności.”

W praktyce, są to grunty zabudowane:

• budynkami wielolokalowymi (lokale mieszkalne i usługowe), w których co najmniej jedno mieszkanie jest wyodrębnione na własność,
• domami jednorodzinnymi,
• garażami lub miejscami postojowymi, przynależnymi do lokali mieszkalnych.

Z uwłaszczenia skorzystają zatem także właściciele lokali niemieszkalnych. Ustawodawca objął je nowymi przepisami ze względu na coraz częściej stosowaną praktykę w budownictwie, gdzie na parterze budynków mieszkalnych sytuowane są zazwyczaj lokale handlowe, usługowe, biurowe, itp.

Opłaty przekształceniowe przez okres 20 lub 33 lat

W wyniku wejścia w życie nowej ustawy roczna opłata za użytkowanie wieczyste zostanie zastąpiona roczną opłatą przekształceniową.

Wysokość opłaty przekształceniowej ma być równa opłacie rocznej z tytułu użytkowania wieczystego obowiązującej w dniu 1 stycznia 2017 r. (data ta najprawdopodobniej zostanie odpowiednio zmieniona na 1 stycznia 2018 r.).

Ustawa przewiduje 2 różne okresy wnoszenia opłat przekształceniowych:

• 20 lat – dla nieruchomości, które nie są wykorzystywane przez osoby fizyczne na prowadzenie działalności gospodarczej (lokale mieszkalne, miejsca postojowe, garaże),
• 33 lata – dla nieruchomości wykorzystywanych na prowadzenie działalności gospodarczej.

Wpłaty powinny być dokonywane do 31 marca każdego roku.

Raz na 3 lata opłata przekształceniowa będzie mogła podlegać waloryzacji przy zastosowaniu wskaźników zmian cen nieruchomości, ogłaszanych przez GUS.

Przeczytaj: Roszczenie o opłatę przekształceniową – wykreślenie wpisu z księgi wieczystej

Możliwość dokonania opłaty łącznej

Zamiast wnoszenia opłaty przekształceniowej w corocznych ratach będzie można się zdecydować na dokonanie jednorazowej opłaty łącznej.

Właściciel nieruchomości będzie mógł skorzystać z tej możliwości w każdym czasie trwania obowiązku wnoszenia opłat. Wysokość opłaty łącznej będzie odpowiadać wielokrotności opłaty obowiązującej w roku, w której właściciel złożył wniosek (czyli będzie równać się sumie opłat rocznych koniecznych do wniesienia za pozostały okres).

Bonifikaty

Użytkownicy gruntów należących dotychczas do Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego, którzy zdecydują się na jednorazowe uiszczenie łącznej opłaty przekształceniowej, będą mogli liczyć na bonifikatę od tej opłaty.

W przypadku gruntów należących do Skarbu Państwa mowa jest o 50% upuście (czyli płatność za 10 a nie 20 lat). Natomiast w przypadku gruntów należących do gmin, powiatów czy województw o wysokości ulgi będą decydowały lokalne samorządy.

Bonifikata dotyczy wyłącznie osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej na ww. gruntach.

Zaświadczenie o przekształceniu we własność

Potwierdzeniem przekształcenia prawa użytkowania wieczystego gruntu w prawo własności gruntu będzie zaświadczenie wydawane przez właściwy organ. W przypadku nieruchomości należących do:

• Skarbu Państwa – przez starostę,
• jednostek samorządu terytorialnego – odpowiednio przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta, zarządu powiatu albo zarządu województwa.

Zaświadczenia będą wydawane z urzędu w terminie 12 miesięcy od dnia przekształcenia lub na wniosek właściciela w terminie 4 miesięcy od daty otrzymania wniosku.

Zgodnie z projektem ustawy zaświadczenie będzie zawierać:

• określenie osoby, na rzecz której nastąpiło przekształcenie,
• oznaczenie nieruchomości gruntowej i lokalowej według ewidencji gruntów i budynków oraz ksiąg wieczystych prowadzonych dla tych nieruchomości,
• określenie obowiązku uiszczania rocznych opłat przekształceniowych wraz z podaniem wysokości i okresu wnoszenia tych opłat.

Obowiązek wnoszenia opłaty przekształceniowej powstanie z dniem wydania zaświadczenia.

Zaświadczenia będą wysyłane wszystkim dotychczasowym użytkownikom wieczystym na adres wskazany w ewidencji gruntów i budynków lub inny adres znany wydającemu je organowi.

W ciągu 14 dni od jego wydania, właściwy organ wydający zaświadczenie przekaże je także do sądu właściwego do prowadzenia księgi wieczystej danej nieruchomości.

Wszystko wskazuje, że zaświadczenie będzie bezpłatne.

Wpis do księgi wieczystej oraz ewidencji gruntów i budynków

Zaświadczenie będzie podstawą ujawnienia prawa własności gruntu w księdze wieczystej oraz w ewidencji gruntów i budynków. Właściciel nieruchomości nie będzie musiał w tym celu podejmować jakichkolwiek działań.

Oprócz dokonania w księdze wieczystej wpisu własności gruntu, sąd będzie także zobligowany do dokonania w dziale III księgi wieczystej wpisu roszczenia o roczne opłaty przekształceniowe – w odniesieniu do każdoczesnego właściciela nieruchomości.

Wpisy do ksiąg wieczystych będą dokonywane bezpłatnie.

Przeczytaj również: Wpis do księgi wieczystej – co oznacza i jak go dokonać?

Podstawa prawna

Projekt ustawy przygotowało Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa.

Pełna nazwa projektu: “Projekt ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności gruntów z 12 maja 2017 r.”

Numer projektu: UD75

Treść projektu ustawy: LINK.

Proces legislacyjny można obserwować na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji: LINK. W tej chwili (24.10.2017) projekt zatrzymał się na etapie: Rozpatrywanie przez Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów.

Foto: Pixabay.com