Wzrost opłat za wywóz śmieci od 2020 r.

Z początkiem 2020 r. w wielu gminach Polski doszło do znacznych podwyżek za wywóz śmieci. Co prawda od jakiegoś czasu można się było spodziewać podwyżki opłat za utrzymanie czystości w gminach, jednakże nikt nie przypuszczał, że będą one tak znaczne i dotkliwe dla wielu rodzin.

Szukasz numeru księgi wieczystej?
Znajdź go na podstawie adresu nieruchomości lub numeru działki:
Wejdź na Ksiegiwieczyste.pl
Sprawdź, jakie to proste!

Jednym z wielu powodów mających wpływ na podwyżkę opłat za wywóz śmieci było m.in. wprowadzenie w życie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, która to ustawa zobowiązywała wszystkich „producentów” śmieci do ich do segregacji na kilka frakcji.

Od 2013 r. istniała w Polsce ustawa, która wprowadziła obowiązek segregacji śmieci, jednakże z uwagi na możliwość wyboru czy segregować czy też nie, wiele gmin „odpuściło” sobie ten temat, zwłaszcza że przy braku segregacji gminy mogły nakładać na mieszkańców wyższe stawki.

Pomimo, iż większość gmin popierała segregację śmieci to jednak z braku przepisów szczegółowych jednolitych dla całego kraju segregacja śmieci w dalszym ciągu kulała. Dopiero wprowadzenie w życie nowelizacji ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tj. Dz.U. z 2019 r. poz. 2010; ost. zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 2020), po zmianach wprowadzonych nowelizacją z 19 lipca 2019 r. (Dz.U. z 2019 r. poz. 1579), wymusiło na gminach obowiązek segregacji śmieci w takim czasie i w taki sposób, aby w 2020 r. wdrożyć w życie segregację odpadów przemysłowych na 5 frakcji.

Przyczyny wzrostu cen za wywóz śmieci

Zgodnie z zapisami znowelizowanej ustawy z dnia 19 lipca 2019 r., utrzymanie czystości i porządku na terenie gminy należy do zadań własnych gminy. W zakresie utrzymania czystości gmina została zobowiązana do:

• zapewnienia warunków utrzymania czystości i porządku w gminie,
• zapewnienie selektywnej zbiórki odpadów,
• prowadzenia działań informacyjnych dla mieszkańców.

Wzrost kosztów jednostkowych

W ramach ustawowo określonych zadań własnych do obowiązków Rady Gminy należy ustalenie stawki za zagospodarowanie odpadów komunalnych. Rada Gminy ustala wysokość stawki za zagospodarowania odpadów komunalnych w oparciu o kalkulację kosztów jednostkowych. Ustalona przez Radę Gminy stawka jednostkowa za zagospodarowanie odpadów komunalnych stanowi jeden z elementów będący podstawą do uruchomienia postępowania przetargowego na prace związane z zagospodarowaniem i wywozem odpadów komunalnych z obszaru gminy.

Do kosztów jednostkowych mających wpływ na wysokość stawki opłaty za wywóz odpadów komunalnych należą:

• koszt zakupu nowych pojemników na odpady komunalne, które zgodnie z wymogami ustawy powinny być wykonane w ściśle określonych kolorach – segregacja na 5 frakcji,
• koszty paliw,
• robocizna – koszty związane z rosnąca w 2019 r. płacą minimalną,
• wzrost płac z tyt. konieczności dodatkowych prac związanych ze sprawozdawczością,
• wzrost cen energii,
• wzrost opłaty marszałkowskiej za składowanie śmieci.

Segregacja odpadów na 5 frakcji

Wraz z wejściem w życie znowelizowanej ustawy z dnia 13 września 1996 o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, prowadzenie racjonalnej gospodarki odpadami komunalnymi wiąże się z koniecznością segregacji odpadów na 5 frakcji. Każda frakcja odpadu powinna zostać wyrzucona do pojemnika o odpowiednim kolorze. Dla krajów unii Europejskiej określono frakcje odpadów i skojarzono je z konkretnymi kolorami pojemników. I tak:

• pojemnik w kolorze niebieskim został przeznaczony na zbiórkę papieru, napis na pojemniku – „Papier”,
• pojemnik w kolorze zielonym został przeznaczony na zbiórkę szklanych opakowań, napis na pojemniku – „Szkło”,
• pojemnik w kolorze żółtym został przeznaczony na zbiórkę metali, plastiku i opakowań wielomateriałowych, napis na pojemniku „Metale i tworzywa sztuczne”,
• pojemnik w kolorze brązowym został przeznaczony na zbiórkę odpadów biodegradowalnych (z gospodarstw domowych), napis na pojemniku „Bio”,
• pojemnik w kolorze czarnym został przeznaczony na zbiórkę odpadów zmieszanych (niedających się przypisać do żadnej z powyższych frakcji), napis na pojemniku „Odpady zmieszane”.

Pomimo, że całkowita wymiana kontenerów na odpady komunalne ma nastąpić do końca czerwca 2022 r., to jednak każda wymieniona ilość pojemników wiąże się z wydatkowaniem przez gminy znacznej kwoty pieniędzy, a to w konsekwencji przyczynia się do wzrostu opłaty za wywóz odpadów komunalnych.

Wzrost kosztów transportu

Istotną częścią kosztów, jaką gminy muszą ponosić przy zagospodarowaniu odpadów komunalnych, są koszty transportu, których wysokość jest uzależniona nie tylko od ceny paliwa, ale przede wszystkim od odległości do miejsc składowania tych odpadów. Dodatkowo na wzrost kosztów transportu ma wpływ selektywna zbiórka odpadów, która wymusza na firmach zwiększenie częstości odbioru odpadów komunalnych od mieszkańców.

Pomimo, że zgodnie z zasadą unijną, odpady komunalne mają być zagospodarowane zgodnie z zasadą bliskości przy jednoczesnym zniesieniu regionalizacji, to często zasada ta nie jest realizowana w praktyce. Gminy często nie posiadają swoich sortowni odpadów bądź wysypisk śmieci i wówczas odebrane od mieszkańców odpady muszą być przewiezione na znaczne odległości. Przyczyn takiego działania należy szukać m.in. w braku dostatecznych miejsc do utylizacji odpadów komunalnych oraz wysypisk śmieci.

Wzrost płacy minimalnej

Istotnym elementem kosztów związanych z segregacją i wywozem odpadów komunalnych jest płaca minimalna, która w ostatnim czasie uległa znacznemu podwyższeniu. Wzrost płacy wymusił wzrost płacy brutto, co w konsekwencji miało istotny wpływ na wzrost stawki opłaty za wywóz i zagospodarowanie odpadów komunalnych.

Opłata środowiskowa

Wysokość stawki opłaty za wywóz odpadów komunalnych jest również uzależniona od wysokości opłaty środowiskowej, jaką gminy są zobowiązane odprowadzać na rachunek właściwego urzędu marszałkowskiego za korzystanie ze środowiska.

Brak konkurencji

W kwestii opłat za wywóz śmieci wypowiedział się Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK), który w swoim raporcie wskazał, że główną przyczyną znacznych podwyżek opłat za segregację i wywóz śmieci jest brak firm, które mogłyby ze sobą konkurować. Na organizowane w gminach przetargi na segregację i wywóz śmieci przystępuje często tylko jedna firma, a proponowana przez nią stawka nie zawsze jest najkorzystniejszą (najniższą) na rynku. Gminy nie mając wyboru muszą godzić się na proponowane ceny nawet, jeżeli nie należą one do najniższych.

Przeczytaj: Nowe zasady segregacji śmieci – jak robić to prawidłowo

Nowe stawki za odbiór odpadów – obowiązujące stawki opłat w wybranych miastach

W Polsce stawki za zagospodarowanie i wywóz odpadów komunalnych w wielu miastach różnią się od siebie. Obecnie stawki za odpady segregowane wahają się od 18 zł od osoby za miesiąc do nawet 32 zł od osoby za miesiąc. I tak np. od stycznia 2020 r. opłaty za wywóz śmieci w kilku wybranych miastach Polski wynoszą:

• Chełm – ok. 20 zł miesięcznie za osobę (wzrost o 9 zł),
• Katowice – ok. 21,30 zł miesięcznie za osobę (wzrost o 7,30 zł),
• Kielce – ok. 20 zł miesięcznie za osobę (wzrost o 10,50 zł),
• Leszno – ok. 24 zł miesięcznie za osobę (wzrost o 8,50 zł),
• Malbork – ok. 20 zł miesięcznie za osobę (wzrost o 6,50 zł),
• Radomsko – ok. 16 zł miesięcznie za osobę (wzrost o 5,50 zł),
• Sosnowiec – ok. 17 zł miesięcznie za osobę (wzrost o 6 zł),
• Wałbrzych – ok. 27 zł miesięcznie za osobę (wzrost o 5 zł).

Wskazane stawki odnoszą się do opłat za śmieci segregowane. Mieszkańcy, którzy nie segregują śmieci w większości gmin płacą obecnie kilka razy więcej (nawet cztery razy więcej).
Jak wynika z raportu UOKiK, wzrost opłat płaconych przez mieszkańców za odbiór śmieci rozpoczął się w 2017 r., a potem z roku na rok był coraz większy. W latach 2018-2019 ponad 60% gmin podniosło opłaty za zagospodarowanie i wywóz odpadów komunalnych.

Według danych UOKiK najwyższe stawki za wywóz śmieci obowiązują w woj. mazowieckim, gdzie mieszkańcy będą musieli płacić 32 zł za odpady segregowane, a 65 zł lub 63 zł za odpady niesegregowane. Najniższe stawki za wywóz odpadów komunalnych zostały zarejestrowane w Białymstoku (5 zł i 11 zł) oraz w Stalowej Woli (6 i 12 zł).

Niektórzy mieszkańcy, którzy zobowiążą się na piśmie do kompostowania bioodpadów, mogą liczyć na zmniejszenie stawki opłaty za segregacje i wywóz odpadów komunalnych. Muszą jednak pamiętać, że kompostowanie może być przedmiotem kontroli urzędników odpowiedzialnych za segregację odpadów komunalnych w gminie. W przypadku stwierdzenia przez komisję braku kompostownika, „nieuczciwy” mieszkaniec traci prawo do zwolnienia (Art. 4a).

Wskazane wyżej wzrosty cen jednostkowych stają się ogromnym obciążeniem dla wielu gospodarstw domowych. Wielokrotny wzrost stawek za zagospodarowanie i wywóz odpadów komunalnych może przynieść skutki odwrotne do oczekiwanych. Może się bowiem okazać, że w lasach na i polach znowu pojawią się sterty śmieci i innych odpadów niebezpiecznych.

Podstawa prawna:

1. Obwieszczenie Ministra Środowiska z dnia 7 października 2019 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie szczegółowego sposobu selektywnego zbierania wybranych frakcji odpadów Dz.U. 2019 poz. 2028.
2. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 29 grudnia 2016 r. w sprawie szczegółowego sposobu selektywnego zbierania wybranych frakcji odpadów.
3. Źródło danych: UOKiK: „Raport z badania rynku usług związanych z gospodarowaniem odpadami komunalnymi w gminach miejskich w latach 2014-2019″.

Zdjęcie: Unsplash.com